Με μόλις δύο χαλαρές προπονήσεις πριν από το ντεμπούτο του στην Ελλάδα, ήταν λογικό και αναμενόμενο να μη δούμε έναν πολύ διαφορετικό Παναθηναϊκό στο πρώτο ματς του Ράφα Μπενίτεθ. Στα πρόσωπα δεν υπήρξαν πειραματισμοί ή θεαματικές αλλαγές. Με τον Αστέρα Τρίπολης, ο Ισπανός τεχνικός πάτησε πάνω στα χνάρια των προκατόχων του και η πιο σημαντική διαφοροποίηση ήταν η προσαρμογή του κλασικού 4-3-3 σε ένα πιο «παιχνιδιάρικο» 4-2-3-1, με τον Τζούριτσις σε ρόλο οργανωτή. Το ματς Κυπέλλου με τον Ατρόμητο δεν αποτελεί κριτήριο. Ολες οι ομάδες επιλέγουν τέτοια παιχνίδια για να δώσουν χώρο και χρόνο σε παίκτες που δεν θεωρούνται βασικές επιλογές.
Δεν εμφανίστηκε, λοιπόν, σαν ταύρος σε υαλοπωλείο, έτοιμος να τα γκρεμίσει όλα, οπότε οι οπαδοί του Παναθηναϊκού θα πρέπει να περιμένουν καιρό ακόμη μέχρι να δουν τις πιο έντονες πινελιές του Μπενίτεθ στο παιχνίδι της ομάδας τους.
Ο 65χρονος Ισπανός είναι αναμφίβολα το πιο μεγάλο όνομα προπονητή που έχει έλθει στη χώρα μας, γι’ αυτό και πήρε το μεγαλύτερο συμβόλαιο που πρόσφερε ποτέ ελληνική ομάδα σε προπονητή. Ο μόνος που τον ανταγωνίζεται σε επίπεδο τροπαίων είναι ο Στέφαν Κόβατς, ο Ρουμάνος τεχνικός που ανέλαβε τον Παναθηναϊκό το 1979, τον πρώτο χρόνο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου στην Ελλάδα, έχοντας κατακτήσει back to back (1972, 1973) δύο Κύπελλα Πρωταθλητριών με τον Αγιαξ. Από τότε μέχρι σήμερα, σε μια διαδρομή σχεδόν 50 χρόνων, δεν έχει έλθει άλλος προπονητής που έχει κατακτήσει Champions League ή το σύνολο των τίτλων σε ευρωπαϊκές και παγκόσμιες διοργανώσεις που κέρδισε ο Μπενίτεθ. Πάει αρκετός καιρός, βέβαια, από τον τελευταίο (Europa League), που πανηγύρισε με την Τσέλσι το 2013, αλλά έτσι είναι το ποδόσφαιρο, μοιάζει με τα αμοιβαία κεφάλαια: ποτέ οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές…
Μετρ της τακτικής
Μέχρι να δουν ιδίοις όμμασι οι οπαδοί του Παναθηναϊκού τι ακριβώς θέλει να κάνει ο Μπενίτεθ και να κρίνουν σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα τις επιλογές του, θα αρκεστούν σε όσα έχει δείξει στις προηγούμενες ομάδες του, όχι μόνο με βάση την εικόνα τους μιας και αυτή επηρεάζεται από πολλές καταστάσεις, αλλά και με τα όσα έχουν κατά καιρούς δηλώσει για τη δουλειά και την προσωπικότητά του πρώην παίκτες και συνεργάτες του. Ως συνήθως, οι απόψεις είναι αντιφατικές: Πολλοί λάτρεψαν τη δουλειά του και τον χαρακτήρα του, όπως και κάποιοι άλλοι δεν χάρηκαν την παρουσία του.
Σχεδόν όλοι, όμως, ακόμη και αυτοί που δεν συνεργάστηκαν καλά μαζί του, παραδέχονται ότι πρόκειται για έναν μετρ της τακτικής και δείχνουν σεβασμό για την προσέγγισή του στον πίνακα και στη μεθοδολογία της προπόνησης.
Ολη η δουλειά του στοχεύει στο να έχει η ομάδα του τον έλεγχο του παιχνιδιού. Ξεκινάει σχεδόν πάντα από το στήσιμο της αμυντικής λειτουργίας της με τη συμμετοχή όλων των παικτών, με μικρές παραχωρήσεις σε παίκτες-σταρ, από τους οποίους απαιτεί αμυντική προσήλωση κυρίως στα απαιτητικά παιχνίδια. Στα άλλα τούς αφήνει πιο ελεύθερους, για να εκμεταλλεύονται ξεκούραστοι τους χώρους.
Απαιτεί πολλή δουλειά χωρίς την μπάλα, αυτό που οι Ιταλοί αποκαλούν «lavoro a secco», είτε πρόκειται για τη φυσική κατάσταση είτε για την τακτική. Επιδιώκει τη δημιουργία μιας ομάδας που είναι δύσκολο να διαλυθεί. «Αν μου ζητούσατε να πω τη μία λέξη που άκουγα περισσότερο κατά τη διάρκεια της προπόνησης και των αγώνων ήταν η λέξη “συμπαγής”. Ξέραμε ακριβώς τι ήθελε να κάνουμε και πότε ήθελε να το κάνουμε. Αυτό προέκυψε μέσω επανάληψης, με ασκήσεις που γίνονταν ξανά και ξανά μέχρι να ικανοποιηθεί. Απαιτούσε υψηλό επίπεδο συγκέντρωσης, δεν υπήρχαν γέλια και αστεία», είναι μια πολύ αποκαλυπτική αναφορά του Τζέιμι Κάραγκερ, παίκτη του το 2005 στη Λίβερπουλ, σεζόν της κατάκτησης του Champions League.
«Αν μου ζητούσατε να πω τη μία λέξη που άκουγα περισσότερο κατά τη διάρκεια της προπόνησης και των αγώνων ήταν η λέξη «συμπαγής»» έχει πει ο Τζέιμι Κάραγκερ, παίκτης της Λίβερπουλ το 2005.
Είναι απολύτως ξεκάθαρο από τις μαρτυρίες ότι ο Ράφα Μπενίτεθ δεν πιάνεται… φίλος. Σε αντίθεση με άλλους πολλούς επιτυχημένους προπονητές όπως οι Κάρλο Αντσελότι, Γιούργκεν Κλοπ, Πεπ Γκουαρδιόλα και Ζοζέ Μουρίνιο, δεν «παίζει» με τους παίκτες του ούτε τον ενδιαφέρει να τους έχει ευχαριστημένους και να τον αγαπούν. Δεν κολακεύει τους αστέρες και δεν τσακώνεται με κανέναν. Αν κάποιος τον προκαλέσει, απλώς τον αγνοεί. Δεν σηκώνει τον τόνο της φωνής του, δεν κάνει πύρινες ομιλίες και δεν προσπαθεί να εξασφαλίσει την αγάπη ούτε των παικτών του, ούτε των ΜΜΕ, ούτε και των φιλάθλων.
Κάποιοι παίκτες όπως ο Χουάν Μάτα τον λατρεύουν γι’ αυτό, κάποιοι άλλοι όχι. Λένε ότι έχει ψυχαναγκαστική σχέση με το ποδόσφαιρο – ασχολείται όλη την ημέρα μ’ αυτό, ακόμη και στον ελεύθερο χρόνο του. Δουλεύει σκληρά για να μικραίνει τα περιθώρια να επηρεάζουν αρνητικά τα αποτελέσματα των ομάδων του οι διαιτητικές αποφάσεις ή τα τερτίπια της τύχης. Παρ’ όλα αυτά, έχει χάσει πολλά μέσα από τα χέρια του λόγω κακών διαιτησιών και άτυχων στιγμών, κυρίως στα τελευταία λεπτά κρίσιμων αγώνων.
Η πειθαρχία που επιζητεί είναι σχεδόν εκνευριστική. Είναι σκληρός ακριβώς επειδή δεν τον ενδιαφέρει να είναι συμπαθής. Μοιάζει με απόμακρο δάσκαλο, που επιβάλλει συχνά απαγορεύσεις, όπως η κατανάλωση μπίρας, δεύτερες μερίδες, λιπαρά φαγητά σαν την παέγια και τα παγωτά ή να μασάνε οι παίκτες τσίχλα! Λατρεύει όμως να ανταμείβει τους χαμηλόμισθους υπαλλήλους της ομάδας με προσωπικά δώρα, ώστε να τους ευχαριστήσει για τη δουλειά τους. Με αυτούς είναι φιλικός και θερμός!
Τα πάντα υπό έλεγχον
Η προπόνησή του στηρίζεται σε συγκεκριμένο ασκησιολόγιο κατά 70%, με άπειρες επαναλήψεις. Αν και έχει βασικές αρχές, δεν είναι προσκολλημένος σε ένα σύστημα. Ετοιμάζει λεπτομερέστατα βίντεο για την ανάλυση του αντιπάλου, ενώ εκπληκτικές είναι η οργάνωσή του και η έμφαση στις λεπτομέρειες. Θέλει τα πάντα υπό τον έλεγχό του στα αποδυτήρια, στις μεταγραφές, στην αίθουσα συνεδριάσεων. Δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματά του και δεν απαιτεί αγάπη – απαιτεί επαγγελματισμό.
Μοιάζει με απόμακρο δάσκαλο, που επιβάλλει συχνά απαγορεύσεις, όπως η κατανάλωση μπίρας, δεύτερες μερίδες, λιπαρά φαγητά σαν την παέγια και τα παγωτά ή να μασάνεοι παίκτες τσίχλα!
Η σχέση του με την εξέδρα είναι περίεργη. Οι οπαδοί της Τσέλσι και της Εβερτον λάτρευαν να τον μισούν λόγω… Λίβερπουλ, αλλά αυτοί της Νιούκαστλ τον είχαν λατρέψει. Δείχνει να μη δίνει σημασία στη γνώμη των φιλάθλων, αλλά όσοι τον ξέρουν, πιστεύουν ότι τον πονάει όταν δεν έχει την αγάπη τους.
Και αυτό είναι ένα στοίχημα που οφείλει να το κερδίσει στον Παναθηναϊκό, μια ομάδα με πολύ ιδιαίτερη και απαιτητική εξέδρα.
*Ο όρος Rafalution προέρχεται από τις λέξεις Rafa + Revolution (επανάσταση). Επινοήθηκε από τα ΜΜΕ κατά τη θητεία του στη Λίβερπουλ (2004-2010) και γνώρισε δεύτερη «νιότη» στα χρόνια της Νιούκαστλ (2016-2019).
