Πριν από έναν χρόνο η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ανακοίνωνε την πρόσληψη του Ρούμπεν Αμορίμ στον πάγκο της. Μετά μια δεκαετία αστάθειας και αμφιλεγόμενων αποφάσεων, η άφιξη του Πορτογάλου την 1η Νοεμβρίου του 2024 συμβόλιζε κάτι περισσότερο από μια απλή αλλαγή προπονητή, καθώς έμοιαζε με προσπάθεια για μια πλήρη αναγέννηση ενός συλλόγου που είχε χάσει την πυξίδα του. Αυτή η νέα εποχή στο «Ολντ Τράφορντ» είχε ξεκινήσει μέσα σε ένα κλίμα ενθουσιασμού, φιλοδοξίας και μεγάλης προσμονής.
Ο συνιδιοκτήτης σερ Τζιμ Ράτκλιφ, ο νέος διευθύνων σύμβουλος Ομαρ Μπεράδα και ο τεχνικός διευθυντής Τζέισον Γουίλκοξ παρουσίαζαν τότε μια ενιαία γραμμή: υπομονή, μακροπρόθεσμο σχέδιο, αναδόμηση από τη βάση. Για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια, η Γιουνάιτεντ έδειχνε να έχει μια κατεύθυνση.
Ο Αμορίμ, ο άνθρωπος που είχε αναστήσει τη Σπόρτινγκ Λισαβώνας και είχε επαναφέρει τα «λιοντάρια» στην κορυφή του πορτογαλικού ποδοσφαίρου, ήταν η επιλογή που συνδύαζε μοντέρνα φιλοσοφία, επιτυχίες και τη λεγόμενη «emotional intelligence» (συναισθηματική νοημοσύνη), που τόσο εκτιμά ο Ράτκλιφ. Δεν ήταν άλλωστε τυχαίο ότι ο Πορτογάλος βρισκόταν στη λίστα τόσο της Λίβερπουλ όσο και της Τότεναμ, οι οποίες επίσης είχαν κοιτάξει την περίπτωσή του.
Επειτα από έναν χρόνο σε έναν από τους πιο απαιτητικούς πάγκους στην Ευρώπη, ο Αμορίμ έκανε τον πρώτο του απολογισμό. Χαρακτήρισε αυτές τις ημέρες ως «μια βόλτα με το τρενάκι του τρόμου», αλλά δήλωσε περήφανος που έμεινε πιστός στις αρχές του, καθώς η ομάδα δείχνει πρόοδο με τρεις σερί νίκες και βρίσκεται πλέον 6η στη βαθμολογία της Premier League. «Ηταν ένα ταξίδι, ένα μεγάλο ταξίδι. Πραγματικά δύσκολο. Είχε καλές και κακές στιγμές. Εμαθα πολλά, και αυτό είναι πολύ σημαντικό», ανέφερε ο Αμορίμ σε δηλώσεις του ενόψει του αγώνα με τη Νότιγχαμ Φόρεστ που ακολουθεί. Τόνισε ότι ακόμη και στις δυσκολότερες στιγμές παρέμεινε πιστός στις αντιλήψεις του, κάτι που θεωρεί πολύτιμο. Ο Αμορίμ χαρακτήρισε τιμή το γεγονός ότι βρίσκεται στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και εξέφρασε την επιθυμία να συνεχίσει για πολλά χρόνια στον σύλλογο.
Από την αισιοδοξία στην αμφισβήτηση
Γυρνώντας τον χρόνο πίσω, η συμφωνία με τον Αμορίμ έμοιαζε με νίκη στρατηγικής για τη διοίκηση της Γιουνάιτεντ και τον νέο συμμέτοχο, Τζιμ Ράτκλιφ. Στο εσωτερικό του συλλόγου επικρατούσε αίσθηση επιτυχίας. «Επιτέλους, κάνουμε κάτι διαφορετικό», σχολίαζε τότε άνθρωπος του συλλόγου.
Ομως, πολλοί έξω από το κλαμπ ήταν πιο επιφυλακτικοί. Κάποιοι θεωρούσαν ότι η Σπόρτινγκ είχε επωφεληθεί από μια «εύκολη» σεζόν, με Μπενφίκα και Πόρτο σε κρίση, ενώ άλλοι επισήμαιναν ότι το πρωτάθλημα της Πορτογαλίας δεν αποτελεί το κατάλληλο μέτρο σύγκρισης για τη… ζούγκλα της Premier League. Ενας παράγοντας με γνώση του αγγλικού ποδοσφαίρου είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Η Σπόρτινγκ πέρασε καλά μαζί του, αλλά μετά την αποχώρησή του κέρδισε ξανά το πρωτάθλημα. Ισως τελικά να ήταν οι παίκτες περισσότερο από τον προπονητή».
Η Γιουνάιτεντ, ωστόσο, έδειχνε αποφασισμένη να στηρίξει τη νέα εποχή. Ο Ράτκλιφ, γνωστός για τη μακροπρόθεσμη επιχειρηματική του φιλοσοφία, ήθελε έναν άνθρωπο που να χτίσει και όχι να «μπαλώσει». Και ο Αμορίμ ταίριαζε απόλυτα στο πλάνο αυτό.
Η δύσκολη προσαρμογή
Η πραγματικότητα, όμως, αποδείχθηκε πιο σύνθετη. Το αγγλικό ποδόσφαιρο δεν συγχωρεί λάθη και υπομονή σπανίως υπάρχει στις κερκίδες του «Ολντ Τράφορντ». Από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες, ο Πορτογάλος κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια ομάδα χωρίς σταθερή ψυχολογία, με εύθραυστη άμυνα και επιθετική ασυνέπεια. Η σεζόν ξεκίνησε με προσδοκίες, αλλά σύντομα ήρθαν τα πρώτα χτυπήματα: ήττες-σοκ, τραυματισμοί, αποκλεισμοί και ένας τελικός Europa League που χάθηκε με τρόπο οδυνηρό, με το τρόπαιο να πηγαίνει μάλιστα σε άλλη αγγλική ομάδα την Τότεναμ. Οι φωνές αμφισβήτησης δεν άργησαν να ακουστούν. Πολλοί άρχισαν να συγκρίνουν τον Αμορίμ με τον προκάτοχό του, Ερικ τεν Χαγκ, ενώ άλλοι αμφέβαλλαν για το κατά πόσο το 3-4-3 που εφαρμόζει μπορούσε να σταθεί στην Premier League.
Κι όμως, μέσα σε αυτή τη θύελλα, ο Αμορίμ έμεινε σταθερός. Αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη φιλοσοφία του, αλλά ταυτόχρονα έδειξε την απαραίτητη προσαρμοστικότητα. Οι εμφανίσεις του τελευταίου διαστήματος, με τρεις σερί νίκες και –κυρίως– την πρώτη επικράτηση στο «Ανφιλντ» μετά σχεδόν δέκα χρόνια, αποκατέστησαν εν μέρει την πίστη προς το πρόσωπό του.
Στο εσωτερικό του συλλόγου, η νίκη επί της Λίβερπουλ θεωρείται ορόσημο. Οχι απλώς για το αποτέλεσμα, αλλά για τον τρόπο που αυτό ήρθε. Ο Αμορίμ κατάφερε να «απενεργοποιήσει» την αντίπαλό του μέσα από μια ευέλικτη τακτική προσέγγιση, συνδυάζοντας ένταση, άμεση μετάβαση και πειθαρχία.
«Δεν μπορούμε να πανηγυρίζουμε κάθε νίκη σαν να κερδίσαμε τίτλο», έλεγε πηγή κοντά στη διοίκηση. «Αλλά αυτή ήταν διαφορετική. Ηταν η στιγμή που η ομάδα πίστεψε ξανά». Για πολλούς, το ματς με τη Λίβερπουλ και το τέρμα του Μαγκουάιρ θύμισε το ιστορικό γκολ του Μαρκ Ρόμπινς το 1990 στον αγώνα με τη Νότιγχαμ για τον 3ο γύρο του FA Cup, που έσωσε τη θέση του (49χρονου τότε) σερ Αλεξ Φέργκιουσον και άλλαξε την ιστορία του συλλόγου. Αν το Ανφιλντ αποδειχθεί το δικό του «σημείο καμπής», ο Αμορίμ ίσως να έχει ήδη γράψει το πρώτο κεφάλαιο μιας νέας εποχής.
Το παρασκήνιο των αποφάσεων
Ολο αυτό το διάστημα, πίσω από τη βιτρίνα, υπήρχαν συγκρούσεις και διαφορετικές οπτικές. Ο Νταν Ασγουορθ, τότε αθλητικός διευθυντής, δεν φαινόταν ποτέ απόλυτα σύμφωνος με την επιλογή του Πορτογάλου. Ο ίδιος προτιμούσε πιο «δοκιμασμένες» λύσεις όπως ο Εντι Χάου ή ο Γκράχαμ Πότερ, θεωρώντας ότι ο σύλλογος είχε ανάγκη σταθερότητας, όχι ρίσκου. Ο Ράτκλιφ, αντίθετα, ζητούσε κάτι ριζοσπαστικό. Ενα πλάνο που θα άλλαζε τη νοοτροπία της ομάδας. Το ρήγμα αυτό οδήγησε, λίγους μήνες μετά, στην αποχώρηση του Ασγουορθ, ο οποίος ανέλαβε πόστο στην FΑ. Ο ρόλος του Ντέιβ Μπρέιλσφορντ, του ανθρώπου εμπιστοσύνης του Ράτκλιφ, υπήρξε καθοριστικός: ήταν εκείνος που τον έπεισε ότι ο Αμορίμ μπορούσε να γίνει «ο δικός τους Αρτέτα».
Η είσοδος της Ineos στο μετοχικό σχήμα της Γιουνάιτεντ δεν αφορούσε απλώς κεφάλαια, αλλά αλλαγή φιλοσοφίας. Ο Ράτκλιφ είναι επιχειρηματίας με νοοτροπία… μαραθωνίου. Βλέπει τις ομάδες του (όπως η Νις ή η Mercedes F1) ως έργα που χρειάζονται χρόνο και επιστημονική προσέγγιση.
Ετσι, η στήριξη προς τον Αμορίμ δεν είναι συγκυριακή. Ο Ράτκλιφ θεωρεί ότι η ομάδα βρίσκεται ακόμη στα πρώτα στάδια μιας αναδιάρθρωσης που μπορεί να διαρκέσει έως και τρία χρόνια. Η αναφορά του στο παράδειγμα του Μικέλ Αρτέτα στην Αρσεναλ –ο οποίος δέχθηκε έντονη πίεση τα δύο πρώτα χρόνια– δεν ήταν τυχαία. «Ο Αμορίμ δεν θα κριθεί τώρα», λένε άνθρωποι του συλλόγου. «Θα κριθεί από το αν καταφέρει να αλλάξει τη νοοτροπία, όχι απλώς τα αποτελέσματα».
Ο προπονητής-ιδεολόγος
Ο Ρούμπεν Αμορίμ είναι ένας τεχνικός που βλέπει το ποδόσφαιρο σαν αρχιτεκτονική. Το 3-4-3 του, που βασίζεται σε σταθερή διάταξη και αυτοματισμούς, δίνει έμφαση στη συνοχή, την κατοχή και τη δημιουργία χώρων από τα πλάγια. Ομως, οι δυσκολίες της Premier League τον ανάγκασαν να εξελίξει την προσέγγισή του: λιγότερη θεωρία, περισσότερος ρεαλισμός. «Αν κάτι δεν δουλεύει, πρέπει να αλλάζεις. Ο Αμορίμ έχει τη νοημοσύνη να το καταλάβει, και αυτό τον ξεχωρίζει από άλλους δογματικούς προπονητές», σχολίασε πριν από λίγο καιρό αντίπαλος τεχνικός διευθυντής.
Πράγματι, η πρόσφατη νίκη στο Ανφιλντ απέδειξε πως ο Πορτογάλος μπορεί να διαχειριστεί διαφορετικά σενάρια παιχνιδιού. Χωρίς να προδώσει τη φιλοσοφία του, ενσωμάτωσε πιο άμεσο παιχνίδι, γρήγορες μεταβάσεις και επιθετική ένταση, στοιχεία που απουσίαζαν επί χρόνια από τη Γιουνάιτεντ.
Σήμερα, η ομάδα δείχνει ξανά ζωντανή. Οι παίκτες ανταποκρίνονται στο πλάνο, η ατμόσφαιρα στα αποδυτήρια έχει αλλάξει και οι φίλαθλοι αρχίζουν να πιστεύουν ότι, έστω και αργά, κάτι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Κανείς, φυσικά, δεν μιλά για τίτλους. Η ίδια η διοίκηση παραδέχεται ότι το ταξίδι είναι μακρύ και γεμάτο εμπόδια. Αλλά, πρώτη φορά μετά από χρόνια, υπάρχουν συνέπεια, ενότητα και μια αίσθηση πως η Γιουνάιτεντ ξαναβρίσκει ταυτότητα.
Ισως, τελικά, αυτή να είναι η μεγαλύτερη νίκη του Ρούμπεν Αμορίμ: όχι μια θέση στην τετράδα, αλλά η επαναφορά της πίστης σε έναν σύλλογο που είχε ξεχάσει πώς είναι να ελπίζει. Και καθώς συμπληρώνεται ο πρώτος χρόνος του στον πάγκο, το ερώτημα παραμένει: θα είναι η θητεία του Αμορίμ η αρχή της αναγέννησης ή ακόμη ένα κεφάλαιο στο μακρύ χρονικό των χαμένων ευκαιριών; Για την ώρα, στο «Ολντ Τράφορντ» προτιμούν να πιστεύουν το πρώτο. Και, κρίνοντας από το πείσμα και τη μεθοδικότητα του Πορτογάλου, δεν αποκλείεται αυτή τη φορά να έχουν δίκιο…
