Την Τρίτη το βράδυ το «Εμιρεϊτς» έμοιαζε έτοιμο να εκραγεί… Ηταν μία από εκείνες τις σπάνιες ποδοσφαιρικές βραδιές, ακόμα και για ένα γήπεδο που δεν φημίζεται για την καυτή του ατμόσφαιρα, που το φως φαίνεται διαφορετικό, που το χορτάρι μοιάζει πιο πράσινο, και η ανάσα του πλήθους συγχρονίζεται με τα βήματα των έντεκα παικτών.
Κάπου εκεί, στο κέντρο του κόσμου, στεκόταν ο Βίκτορ Γιόκερες, ο άνδρας με τη μάσκα. Δεν ήταν απλώς μια χειρονομία. Ηταν μια δήλωση. Ενα «κανείς δεν νοιαζόταν μέχρι να φορέσω τη μάσκα», όπως έλεγε ο Μπέιν στο Batman. Ενα μήνυμα προς όλους εκείνους που τον αποκάλεσαν «αόρατο» μόλις λίγες εβδομάδες πριν.
Και ξαφνικά, ο αόρατος έγινε ορατός. Δύο γκολ μέσα σε τρία λεπτά. Ενας προπονητής, ο Αρτέτα, να πανηγυρίζει με γροθιές στον αέρα. Ενα γήπεδο να ξεσπά, όχι απλώς για τα γκολ, αλλά για την λύτρωση…
Τα προάστια της Στοκχόλμης και το φως του Λονδίνου
Ο Βίκτορ δεν γεννήθηκε με το χάρισμα της λάμψης. Δεν ήταν το παιδί-θαύμα που όλοι έβλεπαν ως προορισμένο για τη δόξα. Στα δεκατέσσερά του, όταν αγωνιζόταν για την IFK Aspudden-Tellus, στα νότια προάστια της Στοκχόλμης, άκουσε για πρώτη φορά εκείνη τη φράση που θα τον στοίχειωνε για χρόνια: «Δεν έχεις τη νοοτροπία για να φτάσεις ψηλά». Ισως τότε να ήταν απλώς ένα παιδί που ήθελε να αποδείξει ότι αξίζει να σταθεί στο γήπεδο. Ομως κάπου εκεί γεννήθηκε η εμμονή. Το πείσμα. Η φωνή εκείνου του προπονητή μέσα του που δεν έσβησε ποτέ.
Δύο χρόνια αργότερα, στη Μπρομαποϊκάρνα, ο τότε τεχνικός του, αποφάσισε να τον μετατρέψει από εξτρέμ σε καθαρόαιμο επιθετικό. «Εκείνη η στιγμή με άλλαξε», έχει πει ο ίδιος. «Κατάλαβα ότι για να επιβιώσεις, δεν αρκεί να είσαι καλός. Πρέπει να έχεις δέρμα από σίδερο.» Στη Σουηδία, ο ποδοσφαιριστής οφείλει να είναι ταπεινός, εργατικός, σχεδόν αόρατος έξω από το γήπεδο. Ο Γιόκερες έμαθε να ζει έτσι, με πειθαρχία, με ησυχία, με μια εσωτερική φωτιά που σπάνια έδειχνε.
Ο δρόμος του μοναχικού επιθετικού
Ο επιθετικός ζει πάντα ανάμεσα στη λατρεία και την αμφισβήτηση. Είσαι ή ήρωας ή φάντασμα, αλλά τίποτα ενδιάμεσο. Για τον Γιόκερες, αυτό το μονοπάτι δεν ήταν ποτέ εύκολο. Από τη Σουηδία στην Αγγλία, από τη Μπράιτον στη Στόουκ και έπειτα στην Κόβεντρι, όπου άρχισε να δείχνει ποιος πραγματικά είναι. Εκεί άρχισε να μαθαίνει την τέχνη της επιμονής: πώς να τρέχει ξανά και ξανά σε χώρους που δεν έρχονται ποτέ πάσες. Πώς να πιστεύει ότι το επόμενο σουτ θα μπει, όσο κι αν τα προηγούμενα χτύπησαν στο δοκάρι.
Η μεταγραφή του στη Σπόρτινγκ άλλαξε τα πάντα. Εκεί, μέσα σε έναν χρόνο, πέτυχε 54 γκολ σε 52 αγώνες. Αριθμοί σχεδόν απίστευτοι, που όμως δεν περιγράφουν το πιο σημαντικό: τη σιωπή με την οποία τα πέτυχε. Χωρίς υπερβολές, χωρίς θόρυβο, χωρίς την αλαζονεία των σούπερ σταρ.
Οταν το καλοκαίρι η Αρσεναλ πλήρωσε 64 εκατομμύρια λίρες για να τον αποκτήσει, πολλοί απόρησαν. «Δεν είναι πολύ ήσυχος; Δεν είναι πολύ… Σουηδός;» ρώτησαν κάποιοι. Κι όμως, ίσως αυτή η ησυχία να ήταν ακριβώς αυτό που έψαχνε ο Μικέλ Αρτέτα.
Το βάρος της σιωπής
Ο Γιόκερες ξεκίνησε τη σεζόν με την Αρσεναλ γεμάτος προσδοκίες. Ομως οι πρώτοι μήνες ήταν σκληροί. Εννέα παιχνίδια χωρίς γκολ. Πίεση από τον Τύπο. Αμφισβήτηση από τους φιλάθλους.
Στη Σουηδία τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα. Στα προκριματικά του Μουντιάλ, η εθνική του έχασε από το Κόσοβο και την Ελβετία. Μετά το παιχνίδι στη Ζυρίχη, μια εφημερίδα τον αποκάλεσε «αόρατο». Μια λέξη που χτύπησε κατευθείαν στο παρελθόν, τότε που γεννήθηκε και η ιδέα της μάσκας. Οχι ως αστείο, αλλά ως σύμβολο. Ενα προσωπικό αντίβαρο στην αμφισβήτηση. Μια υπενθύμιση ότι ακόμα κι όταν δεν σε βλέπουν, υπάρχεις. Και ότι η σιωπή σου δεν σημαίνει αδυναμία.
Ο Μικέλ Αρτέτα δεν βλέπει τους παίκτες του απλώς ως αθλητές. Τους διαβάζει σαν χαρακτήρες. «Ολοι οι παίκτες χρειάζονται ένα πράγμα: η ψυχική τους κατάσταση να είναι στο καλύτερο δυνατό σημείο», είπε πρόσφατα ο Βάσκος τεχνικός και πρόσθεσε: «Είπα στον Βίκτορ ότι ήθελα έναν επιθετικό που να μπορεί να αντέξει ψυχολογικά έξι ή οκτώ ματς χωρίς γκολ. Αν δεν μπορείς, δεν είσαι έτοιμος γι’ αυτό το επίπεδο.»
Ο Ισπανός προπονητής μιλάει για πίστη. Οχι θρησκευτική, αλλά ανθρώπινη. Τη σπάνια πίστη που χρειάζεται για να εμπιστευθείς έναν παίκτη όταν όλοι οι άλλοι τον αμφισβητούν. Και το βράδυ της Τρίτης στο «Εμιρεϊτς», όταν ο Γιόκερες βρήκε ξανά τα δίχτυα, ο Αρτέτα δεν πανηγύρισε για το αποτέλεσμα. Πανηγύρισε για την απόδειξη ότι είχε δίκιο.
Η εκδίκηση του ήσυχου ανθρώπου
Οι σιωπηλοί άνθρωποι έχουν έναν δικό τους τρόπο να εκδικούνται: με πράξεις. Ο Γιόκερες δεν φωνάζει, δεν προκαλεί, δεν πουλάει ιστορίες στα social media. Ο τρόπος που πανηγύρισε όμως, όμως, τα είπε όλα. Η μάσκα του Μπέιν δεν ήταν ένα θέατρο, αλλά μια απάντηση. Ηταν η στιγμή που το παιδί από τη Στοκχόλμη, που κάποτε του είπαν πως «δεν έχει τη νοοτροπία», απέδειξε ότι η μεγαλύτερη δύναμη είναι η αντοχή. Η αντοχή να συνεχίζεις να πιστεύεις στον εαυτό σου όταν ο κόσμος παύει να το κάνει.
Οσοι τον γνωρίζουν λένε πως ο Γιόκερες είναι ένας από τους πιο ευγενικούς ανθρώπους στα αποδυτήρια. Δεν μιλάει πολύ, αλλά όταν το κάνει, το κάνει με σκέψη. Διαβάζει βιβλία για ψυχολογία, του αρέσει η σιωπή πριν τα παιχνίδια, προτιμά το περπάτημα μόνος μετά τις προπονήσεις. Κάποιος συμπαίκτης του στη Σπόρτινγκ είχε πει: «Ο Βίκτορ είναι ο τύπος που, αν χάσεις, θα σε πλησιάσει σιωπηλά και θα σου δώσει μια κουβέντα που θα σου μείνει για μέρες».
Δεν είναι εύκολο να είσαι τέτοιος άνθρωπος στο σημερινό ποδόσφαιρο. Το άθλημα λατρεύει τους εκκωφαντικούς ήρωες, αυτούς που μιλούν δυνατά, που προκαλούν, που γεμίζουν πρωτοσέλιδα. Ομως κάπου εκεί, ανάμεσα στον θόρυβο και τη σιωπή, ο Γιόκερες έμαθε να υπάρχει χωρίς να φωνάζει.
Το δικαίωμα να είσαι ευάλωτος
Υπάρχει κάτι βαθιά ανθρώπινο στο να βλέπεις έναν παίκτη που παλεύει με τον εαυτό του. Τις στιγμές που δεν βγαίνει τίποτα, που το σώμα βαραίνει, που κάθε δημοσίευμα μοιάζει με προσωπική επίθεση. Ο Γιόκερες έδειξε ότι μπορείς να είσαι και ευάλωτος και δυνατός. Οτι η αυτοπεποίθηση δεν σημαίνει απουσία αμφιβολίας, αλλά ικανότητα να συνεχίζεις παρά την αμφισβήτηση.
Ισως αυτή να είναι η μεγαλύτερη νίκη του: όχι τα γκολ, αλλά η αποδοχή του εαυτού του με τις σιωπές, τις ανασφάλειες και τα σκοτάδια του.
Το μέλλον γράφεται ήσυχα
Ο δρόμος για έναν επιθετικό δεν έχει τέλος. Η επιτυχία διαρκεί μέχρι την επόμενη αστοχία. Ομως το βράδυ της Τρίτης στο Λονδίνο, ο Γιόκερες κέρδισε κάτι που καμία στατιστική δεν μπορεί να μετρήσει: τον σεβασμό. Του κόσμου, του προπονητή του, αλλά κυρίως του ίδιου του εαυτού του.
Γιατί κάθε φορά που φορά τη μάσκα, δεν κρύβει κάτι. Το αντίθετο, αποκαλύπτει ποιος πραγματικά είναι. Ενας άνθρωπος που πάλεψε με τη σιωπή, την κριτική και την αμφιβολία. Και βγήκε στο φως, όχι για να θριαμβεύσει, αλλά για να δείξει ότι μπορείς να ξαναγεννηθείς ακόμα κι όταν σε λένε «αόρατο».
Η ιστορία του Βίκτορ Γιόκερες είναι μια υπενθύμιση ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι μόνο για τα στατιστικά. Είναι για τις ψυχές που αντέχουν. Για τους ανθρώπους που πέφτουν και ξανασηκώνονται χωρίς να ζητούν χειροκρότημα. Ισως ο κόσμος να μην θυμάται πάντα το σκορ εκείνης της βραδιάς με την Ατλέτικο. Αλλά όσοι ήταν εκεί, θα θυμούνται το βλέμμα του Γιόκερες όταν κατέβασε τη μάσκα. Ένα βλέμμα γεμάτο ανακούφιση, δικαίωση – και μια σιωπηλή υπόσχεση: ότι «αόρατο» δεν θα τον χαρακτηρίσει κανείς ποτέ ξανά…
