Τα αποδυτήρια της Τσέλσι ήταν βουβά… Κάποιοι παίκτες είχαν δάκρυα στα μάτια, άλλοι προσπαθούσαν να κρύψουν τα πρόσωπά τους. Ο Ζοζέ Μουρίνιο χαιρετούσε έναν έναν τους ποδοσφαιριστές για να πει το προσωπικό του αντίο. Δεν ήταν απλώς η αποχώρηση ενός προπονητή. Ήταν το τέλος μιας εποχής… Για τον Σαλομόν Καλού, που αγωνίστηκε στην Τσέλσι από το 2006 έως το 2012, η στιγμή εκείνη παραμένει ανεξίτηλη. «Δεν χάναμε απλώς έναν προπονητή. Χάναμε έναν μέντορα, έναν άνθρωπο που ήταν πάντα έτοιμος να παλέψει για εμάς», θυμάται ο Ιβοριανός. «Ο λόγος που τον λένε “Special One” είναι επειδή φέρνει κάτι ξεχωριστό όπου πηγαίνει.»
Απόρριψη, πρόσκληση και νέα αρχή
Ελάχιστοι περίμεναν ότι ο Μουρίνιο θα επέστρεφε στην Μπενφίκα, μετά την απόλυσή του από την Φενερμπαχτσέ. Ακόμη λιγότεροι περίμεναν ότι αυτό θα συνέβαινε τόσο σύντομα, και με τέτοιες συνθήκες. Ο Πορτογάλος τεχνικός βρισκόταν με τη σύζυγό του στη Βαρκελώνη όταν ήρθε το τηλεφώνημα από τον πρόεδρο της Μπενφίκα, Ρουί Κόστα. Λίγες ώρες πριν, ο σύλλογος είχε υποστεί ήττα-σοκ από την Καραμπάγκ στα προκριματικά του Champions League και είχε απομακρύνει τον Μπρούνο Λάζε. «Αξίζει να μιλήσουμε;», ήταν η απλή αλλά εύγλωττη ερώτηση του Κόστα. Ο Μουρίνιο δεν χρειάστηκε πολύ για να απαντήσει θετικά. Παρά την αβεβαιότητα λόγω των επερχόμενων προεδρικών εκλογών του συλλόγου, συμφώνησε σε διετές συμβόλαιο αξίας 3 εκατομμυρίων ευρώ τον πρώτο χρόνο, με προοπτική αύξησης στα 4 εκατομμύρια τον επόμενο. Ένα ποσό πολύ μικρότερο από τα χρήματα που έπαιρνε σε Τσέλσι, Ρεάλ ή Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ακόμα και στην Τουρκία, αλλά αυτή τη στιγμή ίσως μοιάζει η πιο ρεαλιστική του επιστροφή στο ποδόσφαιρο.
Η φωτιά δεν έχει σβήσει
Είκοσι πέντε χρόνια μετά το πρώτο – και σύντομο – πέρασμά του από την Μπενφίκα, ο Μουρίνιο επιστρέφει ως βετεράνος, μετρώντας 26 μεγάλους τίτλους σε έξι διαφορετικούς συλλόγους. Παρ’ όλα αυτά, έχει περάσει μία δεκαετία από τον τελευταίο του τίτλο πρωταθλήματος και πάνω από πέντε χρόνια από την τελευταία του εμφάνιση στους ομίλους του Champions League. Ο παλιός του συνεργάτης, Ζοζέ Μοραΐς, βλέπει τον ίδιο άνθρωπο, απλώς πιο ώριμο: «Ο Ζοζέ φέρνει κάτι περισσότερο από εμπειρία και φιλοδοξία. Ξέρει πώς να δημιουργεί ομάδες μεγαλύτερες από το άθροισμα των παικτών τους. Η φωτιά μέσα του δεν έχει σβήσει.»
Ο ίδιος δηλώνει πιο «αλτρουιστής» και «λιγότερο εγωκεντρικός». Έχει απλώσει χέρι φιλίας σε πρώην αντιπάλους, όπως τον πρόεδρο της Πόρτο, Αντρέ Βίλας-Μπόας, και τον πρόεδρο της Σπόρτινγκ, Φρεντερίκο Βαράντας. Όμως η γνωστή του εμμονή με τη νίκη παραμένει άσβεστη. «Άλλοι δέχονται την ήττα. Αυτός, όχι», λέει ο Ζοζέ Πεσέιρο. «Δεν του αρέσει να χάνει. Ζει για το ποδόσφαιρο. Η εστίασή του είναι απόλυτη.»
Απόδειξη; Την πρώτη του κιόλας εβδομάδα στη Μπενφίκα, επιτέθηκε στον VAR και μίλησε προσωπικά με τον διαιτητή στο ημίχρονο για καθυστερήσεις του αντίπαλου τερματοφύλακα. Επιπλέον, αποκάλεσε «αφελή» την ομάδα του μετά από ισοφάριση που δέχθηκε στα τελευταία λεπτά.
Η ευθύτητα του Μουρίνιο είναι κάτι που οι παίκτες του μαθαίνουν γρήγορα. Ο Σαλομόν Καλού το είχε ζήσει από πρώτο χέρι, ακόμα και όταν δεν ήταν πια παίκτης του. «Μου είπε μετά από ένα παιχνίδι: ‘Όταν ήσουν μαζί μου, δεν σκόραρες έτσι. Πρόσεχε!’», θυμάται γελώντας.
Επιστροφή σε γνώριμα λημέρια
Το πρόγραμμα του Champions League έφερε την Μπενφίκα αντιμέτωπη με την Τσέλσι για τη 2η αγωνιστική της διοργάνωσης. Ο Μουρίνιο επιστρέφει στο Στάμφορντ Μπριτζ, αυτή τη φορά ως αντίπαλος, αλλά όχι εχθρός. Η σχέση του με τους οπαδούς της Τσέλσι είχε γνωρίσει αναταράξεις στο παρελθόν. Όταν ήταν προπονητής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, γύρισε προς την κερκίδα και φώναξε: «Ο Ιούδας ήταν το νούμερο ένα!», απαντώντας έτσι στο σύνθημα που ακουγόταν.
Αργότερα, σήκωσε τρία δάχτυλα για να θυμίσει τα τρία πρωταθλήματα που κατέκτησε. Και βέβαια, κανείς δεν ξέχασε την απόφασή του να προπονήσει την Τότεναμ, κάτι που παλαιότερα έλεγε πως δεν θα έκανε ποτέ λόγω της αγάπης του για την Τσέλσι.
Παρ’ όλα αυτά, η προσφορά του στον σύλλογο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Ο Τιμ Ρολς, κάτοχος εισιτηρίου διαρκείας, προβλέπει θερμή υποδοχή: «Έκανε πολλά για τον σύλλογο. Κατέκτησε τρία πρωταθλήματα και μας άλλαξε επίπεδο. Νομίζω ότι η πλειοψηφία θα τον χειροκροτήσει.»
Περισσότερο από ένας προπονητής
Για κάποιους, ο Μουρίνιο ήταν κάτι πολύ παραπάνω από ένας μετρ της τακτικής. Ήταν δάσκαλος, προστάτης, εμπνευστής. Το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει από τότε που ανέλαβε για πρώτη φορά. Η τακτική έχει γίνει πιο πολύπλοκη, η πίεση μεγαλύτερη και το περιβάλλον σκληρότερο. Όμως η ανάγκη για χαρακτήρες σαν τον Μουρίνιο, ειλικρινείς, παθιασμένους, αληθινούς, παραμένει ζωντανή. Ο ίδιος ξέρει ότι δεν επιστρέφει ως σωτήρας, ούτε για να ξαναζήσει το παρελθόν. Επιστρέφει για να διδάξει ξανά, ίσως και να λυτρωθεί.
Ο Ζοζέ Μουρίνιο, ο προπονητής που άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του σε συλλόγους όπως η Τσέλσι, η Ρεάλ, η Ίντερ και η Πόρτο, επιστρέφει σε ένα στάδιο γεμάτο αναμνήσεις. Μόνο που αυτή τη φορά κάθεται στον αντίπαλο πάγκο.
Η ερώτηση που πλανάται δεν είναι αν θα τον χειροκροτήσουν. Είναι αν έχει ακόμη μέσα του τη σπίθα, εκείνο το πείσμα, την αποφασιστικότητα και τη στρατηγική ιδιοφυΐα, για να οδηγήσει την Μπενφίκα σε ευρωπαϊκή καταξίωση.
Γιατί, όπως λένε όσοι τον γνωρίζουν, η φωτιά του Ζοζέ δεν έχει σβήσει και ίσως ψάχνει μια αφορμή για να αναζωπυρωθεί ξανά…
