Την ώρα που τα «πιτσιρίκια» του Ιβάν Γιοβάνοβιτς επιβεβαίωναν πως η εθνική ομάδα έχει μπει σε μια άλλη κατάσταση, ο «μια φορά Ελληνας, για πάντα Ελληνας» Φερνάντο Σάντος βίωνε τη δική του… άλλη κατάσταση.
Ακρως αντίθετη σε συναισθήματα, που σίγουρα όμως αυτή τη φορά θα πρέπει να τον έβαλε σε σοβαρές σκέψεις, αν ήρθε το τέλος σε μια επαγγελματική καριέρα από όλες τις απόψεις γεμάτη.
Ακούγοντας τον Αζέρο δημοσιογράφο να τον ειρωνεύεται, ρωτώντας τον αν υπάρχει απευθείας πτήση από την Ισλανδία προς την Πορτογαλία, μετά τη βαριά ήττα του Αζερμπαϊτζάν από την Ισλανδία με 5-0, κατάλαβε πως η κόκκινη γραμμή έχει ξεπεραστεί. Το τέλος ήταν προδιαγεγραμμένο.
Από τον Γενάρη του μακρινού 1988 όταν με μακριά μαύρα μαλλιά πρωτοκάθισε στον πάγκο της Εστορίλ, μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2025, στα 71 του πλέον, που μετείχε με τους Καυκάσιους στα προκριματικά του Μουντιάλ, το ίδιο το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει.
Ο Πορτογάλος, που δεν δίστασε να αφήσει στον πάγκο τον Κριστιάνο Ρονάλντο και να κατακτήσει το Euro του 2016 και τρία χρόνια αργότερα το παρθενικό Nations League με την Πορτογαλία, θέλησε να εξαργυρώσει αυτές τις επιτυχίες που του ήρθαν με καθυστέρηση με ισχυρά συμβόλαια και κόντρα στα δικά του πιστεύω. Χωρίς να έχει το απαιτούμενο «δέσιμο» με τις ομάδες του, αλλά ούτε και το κίνητρο.
Τρία χρόνια, τρεις απολύσεις
Μέσα σε τρία χρόνια, μετά το Μουντιάλ του Κατάρ που ήταν και το τελευταίο με τη χώρα του, και στις τρεις περιπτώσεις απέτυχε. Και στις τρεις έφυγε με τον ίδιο τρόπο: Στην εθνική Πολωνίας, στην Μπεσίκτας και τώρα στην εθνική Αζερμπαϊτζάν, απολύθηκε.
Με την Πολωνία υπέγραψε ένα ηγεμονικό συμβόλαιο τον Ιανουάριο του 2023, με ημερομηνία λήξης τον Ιούνιο του 2026, αλλά αποχώρησε μετά από 8,5 μήνες λόγω των κακών αποτελεσμάτων στα προκριματικά του Euro 2024. Από τα σχεδόν 5,5 εκατομμύρια ευρώ που είχε να λαμβάνει, αποζημιώθηκε τα τρία.
Τον Γενάρη του 2024 πήγε στην Τουρκία για την Μπεσίκτας. Υπέγραψε συμβόλαιο για 1,5 χρόνο αντί 2 εκατομμυρίων ευρώ. Μόλις 4 μήνες κράτησε η παραμονή του στην Πόλη αφού τον Απρίλιο απολύθηκε αφήνοντας τον σύλλογο μακριά από όλους τους στόχους του. Και εκεί αποζημιώθηκε σχεδόν τα μισά χρήματα.
Τον περυσινό Ιούνιο, χωρίς να έχει προηγηθεί κατ’ ιδίαν συνάντηση αλλά μέσω τηλεδιασκέψεων με την Ομοσπονδία του Αζερμπαϊτζάν που κράτησαν μία εβδομάδα και δεν έλαβαν δημοσιότητα, έλεγε «ναι» σε μια νέα «χρυσή» πρόταση 4 εκατομμυρίων ευρώ που είχε τριετή διάρκεια και όρο πως εάν απολυθεί πριν από τη λήξη του συμβολαίου του, η AFFA θα πρέπει να του καταβάλει αποζημίωση περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ.
Ο απολογισμός του, στη χώρα με τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου,11 ματς χωρίς νίκη με 9 ήττες και μόλις δύο ισοπαλίες.
«Εχω συμβόλαιο και το εκπληρώνω. Κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ, ό,τι ξέρω, τα δίνω όλα, δουλεύω σκληρά για να βελτιωθώ και αυτό θα συνεχίσω να κάνω. Αυτό έκανα πάντα σε όλη μου την καριέρα», είπε μετά τη βαριά ήττα από την Ισλανδία, όταν την ίδια στιγμή ο γενικός γραμματέας της ομοσπονδίας, Τζαχανχίρ Φαραγουλάγιεφ, του ασκούσε σφοδρή κριτική για τις επιλογές του και τη συνολική του δουλειά. «Αυτή η ομάδα και αυτοί οι παίκτες δεν άξιζαν τέτοια διαχείριση και τέτοιο αποτέλεσμα. Σεβόμαστε απεριόριστα την ισλανδική ομάδα. Αλλά αν δεν μπορούμε να παίξουμε εναντίον τους και να αποδεχτούμε ένα καθαρά αμυντικό στιλ από την αρχή, τότε αυτό είναι δικό μας πρόβλημα. Δεν φταίνε οι παίκτες. Το σύστημα ήταν ελαττωματικό από την αρχή. Ο προπονητής δεν έκανε τη δουλειά του. Η προσέγγισή του στο ποδόσφαιρο του Αζερμπαϊτζάν, στους παίκτες του και στον λαό είναι απαράδεκτη. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κάνει τον λαό του Αζερμπαϊτζάν να περάσει από αυτό».
Στον ίδιο τόνο, ο Αζέρος δημοσιογράφος ουσιαστικά τον παρακαλούσε να παραιτηθεί. «Είθε ο Θεός να σου χαρίζει μακροζωία και υγεία. Εχεις κερδίσει αρκετά τρόπαια και χρήματα για αρκετές ζωές, κι όμως είσαι εδώ, ταπεινώνοντας την ομάδα μας στην παγκόσμια σκηνή. Δεν έχεις ίχνος αυτοσεβασμού;».
İzlanda’ya 5-0 yenilginin ardından istifa etmek istemediğini söyleyen Fernando Santos’a gazeteciden sert tepki;
“Yeterince para kazandınız. Size illa tezminat verip mi gönderilsin, Kendinize saygınız yok mu?”
Santos: “Benim sözleşmem var” pic.twitter.com/cSSBIBIC3n
— Ə hərfi (@terseharfi) September 6, 2025
Οταν η… δίψα υπερνικούσε το χρήμα
Ολα αυτά μοιάζουν τόσο διαφορετικά αλλά τις περισσότερες φορές και τόσο φυσιολογικά, όταν τα χρόνια περνούν. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τη φιλοδοξία του Σάντος όταν αναλάμβανε τη δική μας εθνική ομάδα διαδεχόμενος τον Οτο Ρεχάγκελ. Εχοντας ήδη στην πλάτη του τις θητείες σε Πόρτο, ΑΕΚ, Παναθηναϊκό, Σπόρτινγκ, Μπενφίκα και ΠΑΟΚ, η ιδέα να αναλάβει για πρώτη φορά ομοσπονδιακός τεχνικός τον γοήτευε.
Πόσο μάλλον όταν η Ελλάδα θα έπαιρνε μέρος στο δεύτερο Μουντιάλ της ιστορίας της, 16 χρόνια μετά την «τραυματική» εμπειρία του 1994, επιζητώντας την καλή παρουσία.
Σε σχέση με το 1,2 εκατ. ευρώ που στοίχιζε ετησίως ο Ρεχάγκελ στην ΕΠΟ, ο Σάντος δέχθηκε με μόλις 450.000 ευρώ. Στα τέσσερα χρόνια που κάθισε στον «γαλανόλευκο» πάγκο ο «καρπουζάς» από το Εστορίλ -όπως ήταν το υποτιμητικό παρατσούκλι που του απέδωσαν κάποιοι- δούλεψε, φέρνοντας εις πέρας με επιτυχία την αποστολή που του είχε ανατεθεί, και τίμησε με το παραπάνω τη συμφωνία.
Στα οκτώ χρόνια που ακολούθησαν στον πάγκο της εθνικής Πορτογαλίας αυτός και οι συνεργάτες του εισέπραξαν πάνω από 15 εκατομμύρια ευρώ. Ηδη πλησίαζε τα 70 και είχε γνωρίσει την παγκόσμια καταξίωση. Θα μπορούσε να σταματήσει, έχοντας αναγνωριστεί ως ένας από τους κορυφαίους του αθλήματος.
Ομως, απαρνήθηκε τη δική του ρήση, όταν το 2007 είχε αναλάβει τον ΠΑΟΚ των δεκάδων προβλημάτων, σύμφωνα με την οποία «θαύματα κάνει μόνο ο Θεός». Αναζήτησε νέες προκλήσεις χωρίς να έχει πλέον ο ίδιος τη δίψα να προσφέρει και θεωρώντας πως δεν βρισκόταν στο κατάλληλο τάιμινγκ για να αποσυρθεί.
Ο «καρπουζάς» από το Εστορίλ είχε δώσει μια υπόσχεση μετά την κατάκτηση του Euro από την Πορτογαλία για την αγαπημένη του Ελλάδα: «Δεν θα ήθελα να ολοκληρώσω την καριέρα μου χωρίς να επιστρέψω προπονητικά στην Ελλάδα! Επίσης, θα ήθελα κάποια στιγμή να αποκτήσω ένα σπίτι για διακοπές στην Ελλάδα, σε κάποιο νησί». Την πρώτη του σκέψη πιθανότατα δεν θα έχει την ευκαιρία να την υλοποιήσει. Η δεύτερη θα ήταν μια καλή ιδέα, προκειμένου να απολαύσει τους καρπούς μια γεμάτης πορείας, χωρίς άλλα «τσαλακώματα».
