Η διαδρομή του χρήματος στο σύγχρονο ποδόσφαιρο δεν κρύβει εκπλήξεις. Οι μεγάλοι τζίροι γίνονται στα πέντε μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, με επίκεντρο κυρίως την Premier League και τη La Liga, όπου ζουν και βασιλεύουν οι πιο πλούσιες (σε χρηματιστηριακή αποτίμηση) ομάδες του πλανήτη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και αγωνιστικά οι πιο ισχυρές.
Η φετινή χρονιά είναι άκρως αντιπροσωπευτική: η Ρεάλ Μαδρίτης, Νο1 ομάδα της λίστας των πλουσιότερων κλαμπ παγκοσμίως, είχε μια πολύ φτωχή παράσταση σε όλες τις διοργανώσεις στις οποίες αγωνίστηκε εντός και εκτός Ισπανίας, με την Παρί Σεν Ζερμέν, 7η στη λίστα μετά την περυσινή αποχώρηση του Μπαπέ, να κατακτά το Champions League, το μεγαλύτερο διασυλλογικό τρόπαιο παγκοσμίως, να κυριαρχεί απόλυτα στη χώρα της και να φτάνει μέχρι τον τελικό του αναβαθμισμένου Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων, όπου ηττήθηκε από την Τσέλσι, Νο6 στη σχετική λίστα και κάτοχο του φετινού Conference League.
Η σχέση της χρηματιστηριακής αξίας μιας ομάδας με την αγωνιστική της εικόνα είναι πάντα μια μυστήρια υπόθεση στο ποδόσφαιρο, ένα κατ’ εξοχήν άθλημα όπου η… χημεία έχει μεγαλύτερη αξία από τα μαθηματικά.
Ναι μεν τα πολλά χρήματα και τα μεγάλα συμβόλαια εξασφαλίζουν καλούς παίκτες και καλούς προπονητές που συνήθως φέρνουν και τις επιτυχίες, αλλά είναι πολύ συχνό το φαινόμενο των ποδοσφαιρικών «Τιτανικών» όπου μεγάλα και πλούσια «καράβια» βουλιάζουν αύτανδρα στα ρηχά, την ώρα που «βαρκούλες» αρμενίζουν περήφανα σε φουρτουνιασμένες θάλασσες.
Γι’ αυτό και έχει μεγαλύτερη σημασία το χτίσιμο μιας ομάδας με συμπαγή υλικά που ταιριάζουν το ένα με το άλλο, παρά με «τούβλα» από εκατομμύρια ευρώ που στοιβάζονται ατάκτως, το ένα πάνω στο άλλο.
Με το φινάλε της μεταγραφικής περιόδου στις αρχές της εβδομάδας στα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και με δεδομένο ότι δεν μπορεί να αλλάξουν σημαντικά οι ισορροπίες σε αυτά όπου η μεταγραφική πόρτα παραμένει για λίγο ακόμα ανοικτή, όπως για παράδειγμα η ελληνική Super League μέχρι τις 12/9, η εξειδικευμένη ιστοσελίδα Transfermkarkt δημοσίευσε μια λίστα με τις ομάδες που τα ρόστερ τους έχουν (κατά τεκμήριο) τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία παγκοσμίως και όχι μόνο στην Ευρώπη.
Η αποτίμηση γίνεται με βάση τις προσθαφαιρέσεις στο έμψυχο δυναμικό τους, περισσότερο με βάση την εκτίμηση που υπάρχει για την αξία των παικτών τους στην ελεύθερη αγορά και όχι υποχρεωτικά ανάλογα με τα χρήματα που κάποιες ομάδες δαπάνησαν για να τους αποκτήσουν. Είναι τελείως διαφορετική υπόθεση η χρηματιστηριακή αξία ενός ποδοσφαιριστή από αυτή που ορίζει κάθε φορά η αγορά, ανάλογα με τις ανάγκες και τις συνθήκες.
Για παράδειγμα, η Μπράιτον έδωσε σχεδόν 70 εκατ. ευρώ για να αποκτήσει σε πολύ άγουρη (ποδοσφαιρικά και όχι μόνο) ηλικία τους Κωστούλα και Τζίμα, αλλά η χρηματιστηριακή τους αποτίμηση παραμένει πιο χαμηλά ακόμα. Αν βγουν για κάποιο λόγο ξανά στην αγορά, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα πλησιάσει η τιμή τους σε αυτά τα νούμερα, τουλάχιστον όχι πριν δοκιμαστούν και πετύχουν κάτι στο υψηλό επίπεδο της Premier League. Χαρακτηριστικά, η αξία του Κωστούλα προσδιορίστηκε με συγκεκριμένα κριτήρια στα 12 εκατ. ευρώ, αλλά διατέθηκαν για τη μεταγραφή του σχεδόν τα τριπλάσια, ενώ αυτή του Τζίμα υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με τα 10 εκατ. ευρώ που εκτιμήθηκε, μετά την εξαιρετική χρονιά του ως δανεικού στη Νυρεμβέργη.
Η ιστοσελίδα transfermarkt είναι η πρώτη που προχώρησε το μακρινό 2004 στην αποτίμηση της χρηματιστηριακής αξίας των ποδοσφαιριστών, λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων όπως και πολλούς άλλους παράγοντες, που συχνά ξεπερνούν τα αυστηρά αγωνιστικά κριτήρια. Το άθροισμα της (κατ’ εκτίμηση) χρηματιστηριακής αξίας όλων των παικτών μιας ομάδας προσδιορίζει και την κατάταξή της στην ιεραρχία, πάντα με βάση κριτήρια που δεν είναι αποκλειστικά αγωνιστικά. Ο Ελ Κααμπί, για παράδειγμα, σημείωσε πολύ περισσότερα γκολ από τον Ιωαννίδη φέτος, αλλά η χρηματιστηριακή του αξία είναι 5 εκατ. ευρώ ενώ του Ελληνα διεθνή σχεδόν πενταπλάσια, προφανώς λόγω ηλικίας και άλλων συγκεκριμένων προδιαγραφών.
Με βάση τη σχετική λίστα με τους 100 συλλόγους με το πιο πλούσιο (χρηματιστηριακά) ρόστερ παγκοσμίως, στην πρώτη θέση βρίσκεται η Ρεάλ Μαδρίτης, με συνολική αποτίμηση 1,41 δισ. ευρώ. Η «βασίλισσα» διαθέτει τέσσερις παίκτες με αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ έκαστος (Μπαπέ, Μπέλιγχαμ, Βινίσιους Τζούνιορ και Βαλβέρδε), γι’ αυτό και παραμένει στην κορυφή της λίστας παρότι είχε πτώση σε σχέση με την περυσινή της αξία.
Στη 2η θέση πίσω από τη Ρεάλ ανέβηκε η Αρσεναλ (1,33 δισ. ευρώ), η οποία προσπέρασε τη Μάντσεστερ Σίτι (3η με 1,23 δισεκ. ευρώ, παρότι ανέβασε την αξία της κατά 49,5 εκατ.) κυρίως λόγω της υπεραξίας των 224,5 εκατ. ευρώ (αύξηση σχεδόν 20%) που της έδωσαν οι μεταγραφές του Γκιόκερες και του Μαντουεκέ.
Η Λίβερπουλ ήταν η ομάδα που ξόδεψε (μακράν) τα περισσότερα χρήματα αυτό το καλοκαίρι, γι’ αυτό και αύξησε τη χρηματιστηριακή της αξία κατά 253,7 εκατ. ευρώ, ανεβαίνοντας στην 4η θέση της λίστας (1,12 δισ. ευρώ). Στην 5η θέση είναι η Μπαρτσελόνα (1,1 δισ.), η οποία μαζί με τις Τσέλσι (1,08 δισ.) και Παρί Σεν Ζερμέν (επίσης 1,08 δισ.) είναι οι άλλες 3 ομάδες (7 συνολικά) που η αξία τους ξεπερνά χρηματιστηριακά το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.
Η Μπάγερν Μονάχου είναι η πιο πολύτιμη ομάδα της Bundesliga (8η στη λίστα με 905 εκατ.) και η Ιντερ (11η με 708 εκατ.), αυτή με το πιο πλούσιο ρόστερ στη Serie A. Η Τότεναμ (9η με 891,1 εκατ.) και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (10η με 748,2 εκατ.) συμπληρώνουν την πρώτη δεκάδα, αλλά η μόνη αγωνιστική επιτυχία τους πέρυσι ήταν η συμμετοχή τους στον περυσινό τελικό του Europa League, τον οποίο κέρδισε η ομάδα του Λονδίνου. Με βάση τη χρηματιστηριακή τους αξία και τα χρήματα που έχουν ξοδέψει για μεταγραφές, θα περίμενε κανείς κάτι πολύ καλύτερο, ειδικά στην Premier League όπου η θέση τους ήταν οριακά πάνω από τη γραμμή του υποβιβασμού!
Η πρώτη ομάδα εκτός Big 5 (Αγγλία, Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία) που βρίσκεται στο Top 100 είναι η Σπόρτινγκ Λισαβόνας του Ιωαννίδη και του Βαγιαννίδη, η οποία είναι 21η με αποτίμηση 440,3 εκατ. ευρώ. Οι επόμενες δύο είναι ξανά πορτογαλικές (32η η Πόρτο με 363,5 εκατ. και 35η η Μπενφίκα με 335,8 εκατ.), ενώ στις πρώτες 50 υπάρχουν η Φενέρμπαχτσε (39η με 315,63 εκατ.) και η Γαλατασαράι (41η με 298,63 εκατ. ευρώ). Εν ολίγοις, στο Top 50 περιλαμβάνονται μόνο ευρωπαϊκές ομάδες, εκ των οποίων οι 45 είναι από το Big 5 και οι άλλες 5 από την Πορτογαλία και την Τουρκία!
Η πρώτη ομάδα εκτός Ευρώπης που απαντάται στο Top100 είναι η Αλ Χιλάλ από τη Σαουδική Αραβία (53η με αξία 228,23 εκατ.) και η πρώτη από τη Νότια Αμερική η βραζιλιάνικη Φλαμένγκο (58η με 201,1 εκατ.). Για να αντιληφθεί κανείς καλύτερα τις χρηματιστηριακές ιδιαιτερότητες, η Αλ Νασρ πληρώνει τον Κριστιάνο Ρονάλντο με περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ ετησίως, όταν η χρηματιστηριακή της αξία είναι μόλις 173,91 εκατ. ευρώ και τη φέρνει στην 65η θέση της λίστας.
Ο Ολυμπιακός είναι η μοναδική ελληνική ομάδα που εμφανίζεται οριακά στο Top 100. Η αξία του προσδιορίζεται στα 111,9 εκατ. ευρώ και τον φέρνει στην 99η θέση, μια θέση μπροστά από την 100η Αλ Ιτιχάντ (111,18 εκατ. ευρώ). Σχετικά κοντά με τον Ολυμπιακό αλλά εκτός Top 100 είναι ο Παναθηναϊκός (94,25 εκατ.) και ο ΠΑΟΚ (93,88 εκατ. ευρώ). Η αξία της ΑΕΚ αποτιμάται στα 74,98 εκατ. και του Αρη στα 40,65 εκατ. ευρώ. Η επόμενη ελληνική ομάδα είναι ο ΟΦΗ, με την αξία του να προσδιορίζεται στα 14,15 εκατ. ευρώ.
