Η σύγχρονη τεχνολογία δεν αρκείται πλέον στο να μετράει ή να καταγράφει το μπάσκετ· το προβλέπει, το αναλύει και το διαμορφώνει. Η GeniusIQ, μια πλατφόρμα βασισμένη σε τεχνητή νοημοσύνη και αναλύσεις δεδομένων, παρουσιάστηκε πρόσφατα σε σεμινάριο προπονητών U19 της FIBA στη Λωζάνη, αποκαλύπτοντας μια νέα διάσταση στρατηγικής και προπονητικής ακριβείας. Περισσότεροι από 250 προπονητές από όλο τον κόσμο είχαν την ευκαιρία να δουν πώς η πλατφόρμα μπορεί να μετατρέψει χιλιάδες πολύπλοκα δεδομένα σε λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν αμέσως στο παρκέ.
Η εισβολή της τεχνητής νοημοσύνης στον αθλητισμό και στην κοινωνία γενικότερα εξελίσσεται σε ένα αναπόφευκτο κύμα αλλαγών. Το Inside The Games δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Οταν το ChatGPT γίνεται ο προπονητής σου», εξετάζοντας πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να υποστηρίξει αθλήτριες καλλιτεχνικού πατινάζ, βελτιώνοντας στροφές, επιλέγοντας ιδανικό μακιγιάζ , ακόμη και συνθέτοντας μουσική για τα προγράμματά τους. Για αθλήτριες όπως η Nika Egadze και η Anastasiia Metelkina, αυτή η τεχνολογία δεν ανήκει στο μέλλον της φαντασίας. Είναι ήδη μια καθημερινή πραγματικότητα, με την τεχνητή νοημοσύνη να διεισδύει σε κάθε επαγγελματικό τομέα.
Σε έναν κόσμο όπου το μπάσκετ διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο από αλγόριθμους και χείμαρρους δεδομένων, το παιχνίδι –ένα από τα πιο σύνθετα και γρήγορα στον κόσμο– έχει μετατραπεί σε γόνιμο έδαφος για την «ψηφιοποίηση» του αθλητισμού. Το μπάσκετ δεν περιορίζεται πλέον σε παραδοσιακά στατιστικά ή στο ένστικτο ενός προπονητή στην άκρη του πάγκου. Ο ίδιος ο αγώνας αναδομείται από προηγμένη τεχνολογία, που επαναπροσδιορίζει την αντίληψη, την προετοιμασία και την εκτέλεση. Στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η GeniusIQ, μια αναλυτική πλατφόρμα της βρετανικής εταιρείας Genius Sports, που αναδεικνύεται γρήγορα ως ένα από τα πιο υποσχόμενα εργαλεία ενίσχυσης της απόδοσης στην εποχή της ψηφιοποίησης.
Στο πρόσφατο σεμινάριο προπονητών του Παγκόσμιου Κυπέλλου U19 στη Λωζάνη, περισσότεροι από 250 προπονητές από όλο τον κόσμο παρακολούθησαν τις δυνατότητες της GeniusIQ από πρώτο χέρι. Η παρουσίαση έδειξε πώς αυτό το οικοσύστημα βασισμένο στη τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αναλύει χιλιάδες σύνθετα δεδομένα και να τα μετατρέπει σε στρατηγικές ενδείξεις, οπτικά εντυπωσιακές και άμεσα εφαρμόσιμες. Μεταξύ περιέργειας και έκπληξης, οι προπονητές είδαν πώς η αυτοματοποιημένη ανάλυση μπορεί να βελτιώσει τη λήψη αποφάσεων, να προβλέψει τάσεις και να ενισχύσει τόσο την ατομική ανάπτυξη των παικτών όσο και την εξέλιξη της ομάδας.
Η τεχνητή νοημοσύνη στο μπάσκετ δεν είναι μια παροδική μόδα· είναι ήδη καθιερωμένη πραγματικότητα, από τις νεανικές ομάδες μέχρι τα επαγγελματικά στάδια. Εργαλεία όπως το Performance Studio της GeniusIQ και το λογισμικό scouting αναλύουν μεταβλητές όπως η ταχύτητα των παικτών, η αποδοτικότητα του spacing, οι αμυντικές περιστροφές, η κυκλοφορία της μπάλας και οι περιοχές μέγιστης σωματικής καταπόνησης. Συνδυασμένα με γραφικές απεικονίσεις σε ζωντανό βίντεο, προσφέρουν μια τρισδιάστατη, δυναμική κατανόηση του παιχνιδιού. Η τεχνική ανάλυση παύει να είναι απλή αριθμητική και γίνεται μια εμπειρία που καθηλώνει.
Η εντύπωση που άφησε στον Ελβετό προπονητή νέων Julien Vonovier έμοιαζε με… κεραυνό: «Νομίζω ότι είναι το επόμενο βήμα για το μπάσκετ», δήλωσε στη FIBA. «Υπάρχουν τόσο πολλές λεπτομέρειες… είναι τρελό. Δεν ήξερα ότι όλα αυτά μπορούν να αναλυθούν», τόνισε, προσθέτοντας ότι όσο περισσότερο χρησιμοποιεί κανείς την πλατφόρμα τόσο περισσότερο μαθαίνει από αυτήν και μπορεί να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική κατανόησής του. «Μπορεί να είναι χρήσιμο για τα πάντα, από την επιλογή παικτών μέχρι τη διαχείριση χρόνου και επιθετικές ή αμυντικές στρατηγικές. Πιστεύω ότι μπορεί να βοηθήσει σε όλα».
Ο Μίκι Φουέντες, βοηθός προπονητή στην Bàsquet Girona της Ισπανίας, τόνισε τη σημασία της χρήσης της πλατφόρμας πέρα από το προπονητικό προσωπικό: «Δεν είναι μόνο για τους προπονητές, αλλά και για τους αντιπάλους και τους scouts. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ολόκληρη την τεχνική ομάδα». Μέσω του συνδυασμού προηγμένων στατιστικών και ανάλυσης βίντεο, το λογισμικό αποκρυπτογραφεί σχήματα pick-and-roll, αμυντικές διατάξεις και μεταβάσεις σε αντεπιθέσεις – όλα σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας άμεσες αλλαγές εντός αγώνα ή αναλύσεις μετά τον αγώνα με βάθος που προηγουμένως φάνταζε αδύνατο.
Η Genius Sports, που ιδρύθηκε το 2001 με αρχικό αντικείμενο τα στοιχηματικά δεδομένα, έχει εξελιχθεί σημαντικά υπό την ηγεσία του CEO Mark Locke. Τον Απρίλιο του 2024, η εταιρεία έκανε το headline της επικαιρότητας με την επιτυχημένη εφαρμογή της SAOT (Semi-Automated Offside Technology) στην Premier League, δημιουργώντας ψηφιακούς τοίχους για τον έλεγχο οφσάιντ με ταχύτητα και ακρίβεια. Η τεχνολογία της εκτείνεται πέρα από το μπάσκετ, σε κάθε κορυφαίο άθλημα.
Το σύνθημά της, «Το άθλημα έγινε πιο έξυπνο», δεν είναι απλώς μια κενή διαφήμιση. Μέσω τεχνικών machine learning και τεχνητής νοημοσύνης σε μεγάλα datasets, το λογισμικό επιτρέπει πρωτοφανή επίπεδα ανάλυσης, ενώ ανοίγει νέους δρόμους για ψηφιακή εμπλοκή των φιλάθλων. Στην καρδιά αυτής της επανάστασης βρίσκεται η τακτική: η GeniusIQ επιτρέπει στους προπονητές να σχεδιάζουν και να οπτικοποιούν επιθετικά σχήματα, συστήματα πίεσης ή ζώνες άμυνας μέσω φιλικών προς τον χρήστη διεπαφών, συγχρονισμένων με βίντεο.
Στο NBA, η επιρροή της τεχνητής νοημοσύνης είναι πλέον εμφανής τόσο στην προπόνηση όσο και στις μεταδόσεις. Το 2024, η παρουσίαση της νέας μορφής μετάδοσης με τεχνολογία LED στα παρκέ, overlays τύπου video game και δυναμική προβολή των παικτών δημιούργησε την αίσθηση ότι ο θεατής κρατάει το ματς στα χέρια του. Η εμπειρία έδειξε ότι η τεχνολογία δεν αφορά μόνο τη στρατηγική αλλά και την αλληλεπίδραση με το κοινό, διαμορφώνοντας μια νέα σχέση ανάμεσα στην αθλητική αξία και την ψυχαγωγία.
Παράλληλα, η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει πραγματική βοήθεια στην ανάπτυξη παικτών, ανίχνευση μοτίβων που είναι αόρατα με γυμνό μάτι, πρόληψη τραυματισμών μέσω εξειδικευμένης παρακολούθησης και εξατομίκευση προπονητικών προγραμμάτων. Σε νεαρά ηλικιακά τμήματα, η δυνατότητα να βλέπεις την απόδοση ενός 17χρονου σε πραγματικό χρόνο σε tablet με φυσικά δεδομένα κάνει την προπόνηση πιο ακριβή και ευέλικτη.
Για πολλούς από τους συμμετέχοντες στη Λωζάνη, η εμπειρία ήταν μια γεύση του μέλλοντος που ήδη έφτασε. Το συμπέρασμα ήταν σαφές: η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών δεν είναι πλέον προαιρετική, αλλά αναγκαία για να παραμείνει κανείς ανταγωνιστικός σε έναν κόσμο που η πληροφορία συχνά καθορίζει τη νίκη.
