Το ποδόσφαιρο δεν είναι ανδρικό ή γυναικείο. Είναι ο βασιλιάς των σπορ, που κάνει τις καρδιές όσων πατούν το χορτάρι, ανδρών και γυναικών, να χτυπούν δυνατά, να ξεχειλίζουν από πάθος για τη νίκη. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για παίκτες ή για παίκτριες που έχουν την τιμή να αγωνίζονται στην εθνική ομάδα.
Λίγες ημέρες μετά την επιτυχία των διεθνών του Ιβάν Γιοβάνοβιτς και την άνοδό τους στη League A του Nations League, οι διεθνείς της εθνικής ομάδας γυναικών συγκεντρώθηκαν με τις δικές τους προσδοκίες για την ίδια διοργάνωση. Απομένουν αρκετά ακόμη να γίνουν ώστε στην Ελλάδα το γυναικείο ποδόσφαιρο να φτάσει στο επίπεδο άλλων ευρωπαϊκών χωρών, κυρίως στον μαθησιακό τομέα, όμως το βασικό είναι πως σταδιακά αποπνέουμε σεβασμό στους αντιπάλους.
Η «Κ», εν μέσω των δύο παιχνιδιών με την Ιρλανδία για το Nations League σε Κρήτη και Δουβλίνο, συνομίλησε με τον ομοσπονδιακό προπονητή Αλέξανδρο Κατηκαρίδη, καθώς και με τρεις διεθνείς. Ανησυχίες, διαφορές και ιδιαιτερότητες, προσωπικές ιστορίες, προοπτικές και μελλοντικά σχέδια, όλα εκδηλώθηκαν με ειλικρίνεια και με την επιθυμία ο φίλαθλος κόσμος να αρχίζει να στηρίζει την προσπάθεια που άρχισε μεθοδικά τα δύο τελευταία χρόνια.
Ο 54χρονος Θεσσαλονικιός κόουτς, που βρίσκεται στον πάγκο της ομάδας από τον Ιανουάριο του 2023, είναι από τους λιγοστούς Ελληνες προπονητές που τα τελευταία 12 χρόνια ασχολείται αποκλειστικά με το γυναικείο ποδόσφαιρο. Εχοντας ξεκινήσει από τις ακαδημίες του Ηρακλή (2005-2010), το 2013 ανέλαβε τη γυναικεία ομάδα του ΠΑΟΚ κερδίζοντας στη συνέχεια δύο πρωταθλήματα, τρία κύπελλα και φτάνοντας στους 32 του UEFA Women’s Champions League. Μαζί του η Εθνική κατέγραψε τη μεγαλύτερη επιτυχία της εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή της στα play offs του Euro 2025, αλλά και την άνοδο στη League B του Nations League, όπου βρίσκεται μαζί με τις Σλοβενία, Τουρκία και Ιρλανδία.
«Βασικός στόχος είναι να σταθεροποιηθούμε σ’ αυτή την κατηγορία και με την πάροδο του χρόνου να βελτιωνόμαστε ώστε να καταφέρουμε να βρεθούμε στα τελικά μιας μεγάλης διοργάνωσης», τονίζει. Γι’ αυτόν, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχει ακόμη μεγάλος αριθμός αθλητριών στη χώρα και ακαδημίες, ενώ οι σύλλογοι που μετέχουν στο πρωτάθλημα, όπως η ΑΕΚ και ο Παναθηναϊκός που πρωταγωνιστούν, αν και έχουν κάνει βήματα προόδου λειτουργούν σε διαφορετικά μοντέλα και χαμηλότερες εντάσεις από αυτά της Εθνικής.
Πώς είναι όμως για έναν άνδρα προπονητή ποδοσφαίρου να βάζει τα κορίτσια μέσα στο κλίμα ενός τόσο δύσκολου και επίπονου σπορ;
«Θα πρέπει να διαχειρίζεσαι όσο το δυνατόν καλύτερα τις συναισθηματικές διακυμάνσεις τους και να χτίσεις σχέσεις εμπιστοσύνης. Χαίρονται πολύ εύκολα και λυπούνται επίσης το ίδιο εύκολα. Χρειάζονται υποστήριξη στον ψυχολογικό τομέα και έχουν την ανάγκη να ξέρουν ότι στον πάγκο υπάρχει ένας άνθρωπος που φέρνει την ισορροπία, είναι ψύχραιμος και μπορεί να μεταφέρει συναισθηματική ασφάλεια, δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον. Οι γυναίκες έχουν ενσυναίσθηση, αντιλαμβάνονται άμεσα, για παράδειγμα, αν είσαι εκνευρισμένος. Εδώ δεν υπάρχουν προσβλητικές συμπεριφορές, δεν γίνεται να χειριστείς καταστάσεις όπως με τους άνδρες. Οι άνδρες δεν το βλέπουν συναισθηματικά, το βλέπουν καθαρά ως επάγγελμα. Με τις γυναίκες πρέπει να κερδίσεις τον σεβασμό τους και να δείξεις σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερη επιείκεια, μένοντας ειλικρινής στις σχέσεις μαζί τους. Σε γενικές γραμμές πρέπει να καταλάβεις πού είναι το μέτρο. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να είσαι υπερβολικά ανεκτικός».
«Οι άνδρες δεν το βλέπουν συναισθηματικά, το βλέπουν καθαρά ως επάγγελμα. Με τις γυναίκες πρέπει να κερδίσεις τον σεβασμό τους και να δείξεις σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερη επιείκεια, μένοντας ειλικρινής στις σχέσεις μαζί τους».
Oσον αφορά το τεχνικό και το τακτικό κομμάτι, την προπόνηση, την εκπαίδευση και την καθοδήγηση, όπως λέει ο ομοσπονδιακός τεχνικός, δεν υπάρχει η παραμικρή διαφορά με τους άνδρες.
«Στο τεχνικό – τακτικό κομμάτι οι γυναίκες αντιλαμβάνονται τις πτυχές του ποδοσφαίρου πιο γρήγορα και πιο εύκολα από τους άνδρες. Είναι πιο ευφυείς. Θεωρώ μόνο πως υπάρχει έλλειψη ποδοσφαιρικής παιδείας γιατί πολλές εξ αυτών ξεκίνησαν να ασχολούνται σε μεγάλη ηλικία, ενώ οι περισσότεροι προπονητές στους συλλόγους δεν μπόρεσαν να κάνουν καριέρα σε ανδρικές ομάδες και στράφηκαν στο γυναικείο ποδόσφαιρο».
Το έλλειμμα στη διαδικασία και την εκπαίδευση προς το παρόν δεν μπορεί να καλυφθεί από το εξωτερικό. «Δυστυχώς, εδώ δεν έχουμε περιπτώσεις Καρέτσα και Ζαφείρη. Παρακολουθούμε, προσεγγίζουμε παίκτριες με ελληνική καταγωγή αλλά δεν υπάρχει κάτι που θα μας έδινε άμεση βοήθεια. Πρέπει να στελεχωθούν οι ακαδημίες από γνώστες, να ακολουθήσουμε ένα μοντέλο στον τρόπο παιχνιδιού. Αν γίνουν αυτά, σε έναν ορίζοντα πέντε ετών θα έχουμε αποτελέσματα».
«Κλώτσαγε» από την κοιλιά
Η 28χρονη μεσοεπιθετικός Αθανασία Μωραΐτου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Στουτγάρδη από Ελληνες γονείς και αγωνίζεται στην Ουνιόν Βερολίνου. Ο γυναικολόγος είχε πει αρχικά στη μητέρα της ότι θα κάνει αγόρι και χαριτολογώντας τόνισε πως θα γίνει και ποδοσφαιριστής, αφού «κλώτσαγε» πολύ στην κοιλιά.
«Από μικρή μού άρεσε να παρακολουθώ ποδόσφαιρο και είχα ζητήσει παπούτσια και μια φανέλα από τη γιαγιά μου. Η μαμά ήταν αρνητική όταν με έβλεπε να παίζω μπάλα με τα αγόρια. Τότε ήταν που κάναμε ένα deal, αφού ήθελε να μάθω να παίζω κάποιο μουσικό όργανο. Ετσι, παράλληλα με το ποδόσφαιρο είχα αρχίσει να κάνω μαθήματα φλογέρας, τα οποία παράτησα μέσα σε δύο εβδομάδες. Μέχρι τα 14 έπαιζα σε ομάδα με αγόρια, κάτι που με βοήθησε αρκετά αφού ο ρυθμός, η δύναμη και η ταχύτητα ήταν πιο έντονα. Είναι φυσιολογικό όλο αυτό να σε βοηθάει να βελτιωθείς σαν παίκτρια και να δυναμώσεις ως χαρακτήρας». Ωστόσο εκεί αντιμετώπισε και τις πρώτες αρνητικές καταστάσεις, αφού κάποιοι γονείς ήταν εχθρικοί απέναντί της.
«Δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι το αγόρι τους κάθεται στον πάγκο και τη θέση του στο γήπεδο έχει πάρει ένα κορίτσι. Ευτυχώς είχα στήριξη από τους γονείς μου αλλά και από τους προπονητές μου, που μου έδειξαν εμπιστοσύνη. Στη Γερμανία αγαπούν το γυναικείο ποδόσφαιρο, το θεωρούν σαν μια γιορτή, πηγαίνει στο γήπεδο ολόκληρη η οικογένεια. Σε εμάς τις γυναίκες βγαίνει πιο εύκολα το ανθρώπινο στοιχείο, είμαστε πιο προσιτές στο να δεχτούμε ένα μικρό παιδί και να μιλήσουμε μαζί του».
«Εδώ χτίζουμε αυτοπεποίθηση»
Η 31χρονη αμυντικός του ΠΑΟΚ Μαρία Μήτκου φοράει τη φανέλα με το εθνόσημο από τα 16 της. Το θεωρεί ύψιστη τιμή και ως η πιο παλιά της ομάδας, νιώθει ικανοποίηση για την εξέλιξη της Εθνικής.
Στην αρχή υπήρχε δισταγμός με τις κλασικές φράσεις, όπως «τι θα κάνεις με αυτό;» ή «δεν είναι για γυναίκες». Αλλά με τον καιρό, με τις επιτυχίες, με την επιμονή, αισθάνεται πως κέρδισε την αποδοχή – ειδικά από τη στιγμή που είναι και προπονήτρια σε ομάδα Κ-12 αγοριών.
«Από μικρή είχα πάθος με το ποδόσφαιρο, ήταν κάτι που με έκανε να νιώθω χαρούμενη. Ηξερα ότι δεν θα είναι εύκολος δρόμος, αλλά η αγάπη μου γι’ αυτό ήταν μεγαλύτερη από οποιοδήποτε εμπόδιο. Οι μεγαλύτερες δυσκολίες για ένα κορίτσι στο ποδόσφαιρο είναι οι προκαταλήψεις. Το να σε αμφισβητούν απλά επειδή είσαι γυναίκα. Το να πρέπει να αποδεικνύεις διαρκώς ότι αξίζεις τη θέση σου. Επίσης, οι υποδομές και η στήριξη δεν είναι οι ίδιες με το ανδρικό ποδόσφαιρο, κάτι που κάνει την πορεία μας πιο δύσκολη».
Οπως τονίζει, το γυναικείο ποδόσφαιρο δικαιούται μεγαλύτερη προβολή «γιατί υπάρχει ταλέντο, σκληρή δουλειά, συγκινήσεις. Ο,τι βλέπουμε και στο ανδρικό ποδόσφαιρο. Ο κόσμος διψάει για αυθεντικές ιστορίες και ανθρώπινες προσπάθειες κι εμείς έχουμε πολλές. Το ποδόσφαιρο σε μαθαίνει να σηκώνεσαι όταν πέφτεις, να έχεις φωνή, να στηρίζεσαι στην ομάδα σου αλλά και στον εαυτό σου. Μια κοπέλα που έχει περάσει δύσκολα μπορεί εδώ να ξαναχτίσει την αυτοπεποίθησή της, να νιώσει δύναμη και αλληλεγγύη. Οσο μεγαλώνουμε έχουμε ανάγκη να μιλήσουμε, να στηρίξουμε η μία την άλλη. Δεν είμαστε απλώς συμπαίκτριες, είμαστε γυναίκες που έχουν παλέψει πολύ και έχουμε κοινά βιώματα».
«Να γίνουμε επαγγελματίες»
Η 20χρονη μεσοεπιθετικός του Παναθηναϊκού Ματίνα Νταρζάνου αποτελεί το «νέο αίμα» της Εθνικής. Εκανε ντεμπούτο κόντρα στην Τουρκία και την Ιρλανδία αφήνοντας εξαιρετικές εντυπώσεις. «Ερωτεύτηκε» το ποδόσφαιρο παίζοντας με τον αδελφό της στο χωριό της στην Αρκαδία και παρότι το περιβάλλον της δεν μπορούσε να συνηθίσει την ιδέα, τώρα έχει αποδεχθεί πλήρως την επιλογή της.
Οπως και σε άλλα κορίτσια της ηλικίας της, όνειρό της είναι να καταφέρει να κάνει αυτό που αγαπά, επάγγελμα. «Σε αυτό το κομμάτι είμαστε ακόμη πίσω, αλλά πιστεύω πως με τον καιρό θα υπάρξει πρόοδος. Η πορεία της Εθνικής θα δώσει έναυσμα για να βοηθηθεί και το πρωτάθλημα». Στο ποδόσφαιρο η Ματίνα συναντάει μια μικρογραφία της ζωής. «Μέσα από τον ανταγωνισμό φτιάχνεις πιο σκληρό χαρακτήρα που σε βοηθάει να αντεπεξέρχεσαι σε τυχόν εκφοβισμούς ή κακομεταχείριση. Στα αποδυτήρια συζητάμε τα προβλήματά μας και οι μεγαλύτερες συμβουλεύουν τις μικρότερες πώς να τα αντιμετωπίσουν».
