Ο Τόμι Κόνο, ένας άγνωστος, στο ευρύ κοινό, θρύλος της άρσης βαρών, έφυγε από τη ζωή σαν χθες (24/4) πριν από εννέα χρόνια. Ο, ιαπωνικής καταγωγής, Αμερικανός αρσιβαρίστας σε ηλικία 12 ετών κρατήθηκε με την οικογένειά του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και εκεί μυήθηκε στο άθλημα που, δέκα χρόνια αργότερα, θα του άλλαζε τη ζωή και θα τον «ανέβαζε» στο πρώτο σκαλί του ολυμπιακού βάθρου.
Ο δύο φορές χρυσός Ολυμπιονίκης και σπουδαιότερος αρσιβαρίστας των ΗΠΑ υπήρξε ίνδαλμα χιλιάδων ανθρώπων, ανάμεσα στους οποίους βρισκόταν και ο Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ.
Γίνεται μία κράτηση σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης να αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή ενός ανθρώπου; Αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωση του Τόμι Κόνο. Ο μετέπειτα αρσιβαρίστας γεννήθηκε στις 27 Ιουνίου 1930, στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας από Ιαπωνοαμερικανούς γονείς. Από την παιδική του ηλικία υπέφερε από άσθμα, με αποτέλεσμα να μην αθλείται. Ολα αυτά μέχρι το 1942.
Το 1942 ήταν μία καθοριστική χρονιά για χιλιάδες Ιαπωνοαμερικανούς. Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής αποφάσισε να φυλακίσει 120.000 Ιαπωνοαμερικανούς στο «Tule Lake War Relocation Center». Ανάμεσά τους και η οικογένεια Κόνο αλλά και ο, μετέπειτα, διάσημος ηθοποιός Γιούκι Σιμόντα και ο αδελφός του Νομπούρο. Ο αέρας της ερήμου βελτίωσε την υγεία του μικρού Τόμι και, πολύ γρήγορα, το άσθμα αποτέλεσε παρελθόν για εκείνον. Εκεί, στις, καλυμμένες με πισσόχαρτο, παράγκες και μέσα στα συρματοπλέγματα τους στρατοπέδου, χάρη στους αδελφούς Νομπούρο, μπήκε στη ζωή του Τόμι ο αθλητισμός. Οι Ιάπωνες μύησαν τον πιτσιρικά στην άρση βαρών και το bodybuilding. Ο πατέρας του ήταν αντίθετος σε αυτή τη νέα ενασχόληση του γιου του, διότι θεωρούσε ότι είναι αδύναμος για να ασχολείται με αυτά τα αθλήματα. Ο Τόμι όμως πήγαινε κάθε μέρα κρυφά στο σπίτι των γειτόνων του και έκανε προπόνηση.
Υστερα από 3,5 χρόνια, η οικογένεια Κόνο και άλλοι έγκλειστοι αφέθησαν ελεύθεροι. Ο Τόμι δεν θύμιζε σε τίποτα το φιλάσθενο αγόρι που μπήκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η άρση βαρών είχε δυναμώσει το σώμα του και οι αντιδράσεις του πατέρα του είχαν καμφθεί, με αποτέλεσμα να του επιτρέψει να φτιάξει ένα μικρό γυμναστήριο στο υπόγειο του σπιτιού τους προκειμένου να γυμνάζεται. Η εξέλιξή του ήταν γρήγορη και σκέφτηκε να διεκδικήσει την πρόκριση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Χρυσό μετάλλιο στον πρώτο του αγώνα
Ο πόλεμος όμως μπήκε και πάλι στη ζωή του Τόμι Κόνο. Επιστρατεύτηκε για τον πόλεμο στην Κορέα, αλλά όταν οι αξιωματικοί έμαθαν τις αθλητικές ικανότητές του, έμεινε στις ΗΠΑ και υπηρέτησε στο Οχυρό Μέισον όπου μπορούσε να προπονείται.
Η καριέρα του Τόμι Κόνο στρώθηκε με… χρυσάφι από την εκκίνηση. Το 1952 πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Ελσίνκι, όπου κατέκτησε χρυσό μετάλλιο στα 67,5 κ. Το 1953 αγωνίστηκε στο παγκόσμιο πρωτάθλημα στα 75 κ. και ανέβηκε στο πρώτο σκαλί του βάθρου. Την επόμενη χρονιά θα ανεβεί κατηγορία αλλά και πάλι θα νικήσει, ενώ τον τίτλο του στα 82,5 κ. θα τον υπερασπιστεί και το 1955. Η τεχνική του εντυπωσίασε τους προπονητές της ΕΣΣΔ, με αποτέλεσμα να τον καλέσουν να πάρει μέρος σε αγώνα στη Μόσχα. Μπροστά σε 15.000 θεατές ο Ιαπωνοαμερικανός αναδείχθηκε κυρίαρχος.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης ο Τόμι θα πάρει μέρος στα 82,5 κ. Και πάλι όμως κυριάρχησε, ενώ πέτυχε και νέο παγκόσμιο ρεκόρ. Το 1957 κατέβηκε κατηγορία και πήρε μέρος στο πρωτάθλημα κόσμου στα 75 κ. Μέχρι και το 1959 ήταν ο… Μίδας σε αυτή την κατηγορία. Το 1960 αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς της Ρώμης όπου για πρώτη φορά είδε άλλο χρώμα μεταλλίου να στολίζει το στήθος του (ασημένιο). Την επόμενη χρονιά ήρθε 3ος στο παγκόσμιο της Βιέννης και το 1962 αναδείχθηκε 2ος. Ενας τραυματισμός στο γόνατο άφησε τον Κόνο εκτός προπονήσεων και δεν του επέτρεψε να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς του 1964. Ετσι, ο Ολυμπιονίκης αποφάσισε να «κρεμάσει» τα αγωνιστικά παπούτσια του. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του πέτυχε 26 παγκόσμια και επτά ολυμπιακά ρεκόρ, κάτι που δεν έχει καταφέρει, μέχρι σήμερα, κανένας αρσιβαρίστας των ΗΠΑ.
Ο Τόμι Κόνο παράλληλα με τον πρωταθλητισμό στην άρση βαρών έκανε πρωταθλητισμό και στο body building με σπουδαίες διεθνείς διακρίσεις. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του στην άρση βαρών κατασκεύασε τα προστατευτικά για γόνατα και αγκώνες, τα οποία, στη συνέχεια, αποτέλεσαν επίσημο εξοπλισμό του αθλήματος. Ηταν ο προπονητής που οδήγησε την ομάδα του Μεξικού στους Ολυμπιακούς του 1968, της Δ. Γερμανίας στη διοργάνωση του 1972 και των ΗΠΑ στους Αγώνες του 1976. Την εποχή που βρισκόταν στη Γερμανία συνεργάστηκε με κορυφαία εταιρεία αθλητικών ειδών για την κατασκευή κατάλληλου παπουτσιού για την άρση βαρών.
Το 2005, η Διεθνής Ομοσπονδία της Αρσης Βαρών θα δώσει στον Κόνο τον τίτλο «Ο ανυψωτής του αιώνα». Ο Ολυμπιονίκης έγραψε δύο βιβλία, επιβίωσε από πολέμους και το όνομά του είναι ταυτόσημο με την αριστεία στον αθλητισμό. Η αφοσίωση του Τόμι στον αθλητισμό ενέπνευσε πολλά νέα παιδιά. Ενας από τους μεγαλύτερους θαυμαστές του ήταν ο Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ και συνήθιζε να λέει «δεν ήξερα εγώ τον Αρνολντ, αυτός με ήξερε». Εξάλλου αυτόν τον τίτλο έχει και το ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή του: «Arnold Knows Me: The Tommy Kono Story». Ο Τόμι Κόνο έφυγε από τη ζωή στις 24 Απριλίου 2016.
