«Αν έχω ένα μήνυμα προς τον πρόεδρό μας, είναι να σταματήσει τη γελοία ρητορική ότι ο Καναδάς είναι η 51η πολιτεία. Ως Αμερικανός, ντρέπομαι για την αλαζονεία και την περιφρόνηση που δείξαμε σε έναν από τους ιστορικά παλαιότερους, ισχυρότερους και πιο πιστούς συμμάχους μας».
Ο Τζέσι Μάρς από το Ουισκόνσιν των ΗΠΑ, νιώθει πλέον πολύ ισχυρός ως προπονητής του Καναδά για να τα βάλει με τον Ντόναλντ Τραμπ. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι μόνο η επιτυχημένη πορεία που κάνει ως ομοσπονδιακός τεχνικός, στην χώρα που είναι εκ των συνδιοργανωτών του Μουντιάλ του 2026, ούτε ότι είναι δηλωμένος οπαδός των Δημοκρατικών. Ο 52χρονος κόουτς είναι πρώτα και πάνω από όλα, ένας πολίτης του κόσμου. Έχει γυρίσει πάνω από 100 κρατη με την γυναίκα του και τα τρία του παιδιά και σέβεται την φιλοξενία τους, πόσο μάλλον, όταν κάποιο εξ αυτών του δίνει την δυνατότητα να ζήσει και να εργαστεί σε αυτό.
Όταν λοιπόν άκουσε τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου ένιωσε χρέος, εφόσον του δοθεί η ευκαιρία, να πει αυτό που αισθάνεται. Στις 20 Μαρτίου άλλωστε, στο Final Four του Concacaf Nations League, ο Καναδάς θα παίξει με το Μεξικό του Ορμπελίν Πινέδα και οι ΗΠΑ ως μεγάλο φαβορί θα αντιμετωπίσουν τον Παναμά. Αν επιβεβαιώσουν τον τίτλο τους, τότε οι δύο χώρες για τις οποίες ο Τραμπ έχει επεκτατικές ονειρώξεις, θα έχουν την ευκαιρία να του δώσουν την απάντησή τους, έστω και μέσω του ποδοσφαίρου.
Η συγκυρία της Σάλτσμπουργκ
Ως ποδοσφαιριστής ο Μαρς δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο. Μόλις δύο συμμετοχές στην εθνική των ΗΠΑ είχε και αυτές ως αλλαγή, σε ένα φιλικό με την Κίνα και σε ένα ματς προκριματικών με το Τρινιντάντ και Τομπάγκο. Ηταν κεντρικός μέσος και έπαιξε για τις DC United, Σικάγο Φάιαρ και Τσίβας, κερδίζοντας τρία πρωταθλήματα και τέσσερις τίτλους US Open Cup.
Προπονητικά ωστόσο έδειξε ευθύς εξαρχής πως το… έχει. Το 2010, ως βοηθός του Μπομπ Μπράντλεϊ στην εθνική ομάδα των ΗΠΑ που έφτασε στους 16 του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA 2010 στη Νότια Αφρική αλλά και στους Montreal Impact, Princeton Tigers και New York Red Bulls, όπου στην πρώτη του περίοδο (2015) αναδείχθηκε προπονητής της χρονιάς στο MLS, κατέχοντας ακόμη το ρεκόρ των περισσότερων νικών από κάθε άλλον συνάδελφό του.
Το 2018, ο Μαρς ξεκίνησε τα προπονητικά του ταξίδια εκτός ΗΠΑ. Αρχικά στην Γερμανία και την Λειψία ως βοηθός του Ραλφ Ράνγκνικ, όταν και η ομάδα κατετάγη τρίτη στο πρωτάθλημα, έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Γερμανίας και αγωνίστηκε στο Europa League.
Την επόμενη σεζόν η Red Bull αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες του στην ομάδα της Νέας Υόρκης, επέλεξε να τον στείλει στην Σάλτσμπουργκ, διάδοχο του Μάρκο Ρόζε. Η συγκυρία μοναδική αφού είχε την τύχη να οδηγήσει τους Αυστριακούς σε νταμπλ, ο σύλλογος να κάνει την παρθενική του εμφάνιση στους ομίλους του Champions League αλλά και να βρει εκεί έστω και για λίγο τον 19χρονο τότε Έρλινγκ Χάαλαντ, που σε 16 μόλις ματς, σημείωσε 17 γκολ πριν φύγει για την Ντόρτμουντ. Ακολούθησαν Λειψία και Λιντς, πριν αποδεχτεί την πρόκληση της Καναδικής Ομοσπονδίας τον Μάιο του 2024, όπου στη συνέχεια οδήγησε την ομάδα στην τέταρτη θέση στο Copa America του 2024 .
«Feel More Canadian…»
Τρεις μέρες πριν ανακοινωθεί και επίσημα η πρόσληψη του Μαουρίτσιο Ποτσετίνο στην τεχνική ηγεσία των ΗΠΑ, στο «Children’s Mercy Park»του Κάνσας, οι δύο εθνικές κοντραρίστηκαν σε φιλικό παιχνίδι, με τον Καναδά να επικρατεί με 2-1.
Παραμονές του παιχνιδιού, ο Μαρς μιλώντας στο podcast του «Men in Blazers» δήλωνε πως κατά την ανάκρουση των εθνικών ύμνων θα τραγουδήσει αυτόν του Καναδά.
«Θα τραγουδήσω τον καναδικό εθνικό ύμνο και θα είμαι ενθουσιασμένος γι’ αυτό. Φυσικά, είμαι Αμερικανός, αλλά αυτή τη στιγμή, αισθάνομαι πιο Καναδός. Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι με αντιμετωπίζουν εδώ και με καλωσόρισαν πραγματικά με έκαναν να γίνω δικός τους», δήλωνε ο μάνατζερ, προκαλώντας την πρώτη μεγάλη αίσθηση.
Μετά το παιχνίδι μιλώντας στο CBS θέλησε να μετριάσει τις αντιδράσεις ανέφερε πως η αγάπη του για τις ΗΠΑ είναι ακόμα η ίδια παρά το γεγονός ότι δεν τραγούδησε τον ύμνο. «Είμαι περήφανος για την αμερικανική ομάδα και τον αμερικανικό εθνικό ύμνο. Αλλά δουλεύω για τον Καναδά. Αυτή είναι η δουλειά μου και είμαι περήφανος που βρίσκομαι εδώ».
Το χρίσμα που δεν πήρε
Οι επικριτές του Μαρς δικαιολογούν τις… αντιαμερικανικές τάσεις του, με το γεγονός πως η Ομοσπονδία δεν του έδωσε το χρίσμα, όταν απέλυσε τον Γκρεγκ Μπέρχαλτερ από τον πάγκο των ΗΠΑ αλλά και νωρίτερα, το 2022, μετά την αποτυχία της στο Μουντιάλ του Κατάρ.
Ωστόσο ο ίδιος το έχει αντικρούσει. Σύμφωνα με την εκδοχή του, απέρριψε την πρόταση του διοικητικού συμβουλίου να αναλάβει τη θέση του προπονητή, όχι μόνο για αγωνιστικά θέματα αλλά κυρίως για τις αλλαγές εκ βάθρων που χρειάζεται το Αμερικάνικο ποδόσφαιρο. «Δεν έχω κανένα ενδιαφέρον για τη δουλειά στις ΗΠΑ. Και για να είμαι δίκαιος, αν δεν υπάρξει μια μεγάλη αλλαγή στον οργανισμό, δεν νομίζω ότι θα έχω ποτέ ενδιαφέρον για αυτή τη δουλειά στο μέλλον. Είμαι πολύ χαρούμενος εδώ με τον Καναδά», είχε πει τον περασμένο Ιούλιο, όταν η Ομοσπονδία των ΗΠΑ αναζητούσε τον άνθρωπο που θα οδηγήσει την ομάδα στο Μουντιάλ του 2026.
Ο Μαρς άφηνε να εννοηθεί πως είναι δυσαρεστημένος με το ίδιο το σύστημα, εν μέσω των αποκαλύψεων για οικογενειακές σχέσεις του Μπέρχαλτερ με ανώτερο στέλεχος της Ομοσπονδίας που ήταν και ο λόγος της επιλογής του στο τιμόνι της εθνικής. Μάλιστα φέρεται να είχε ζητήσει αυστηρότερες διαδικασίες πρόσληψης που να περιλαμβάνουν ψυχομετρικά τεστ και τεστ επάρκειας, προφανώς λόγω του σκανδάλου που είχε ξεσπάσει και ήθελε τον Μπέρχαλτερ να έχει κακοποιητική συμπεριφορά προς την σύζυγό του.
Η ομιλία στο Άνφιλντ
Ο Μαρς είχε γίνει viral, δίνοντας το ΟΚ να βιντεοσκοπηθεί η ομιλία του στην ανάπαυλα του ημιχρόνου, του αγώνα της Σάλτσμπουργκ με την Λίβερπουλ στο Άνφιλντ, για τους ομίλους του Champions League. Η ομάδα του πήγε στα αποδυτήρια με ένα 3-1 εις βάρος της και αυτός με μια επική ομιλία σε γερμανική γλώσσα που είχε μάθει σε χρόνο ρεκόρ και σε αγγλικά, προσπαθούσε να τους αφυπνίσει.
Οι παίκτες τον παρακολουθούσαν στωικά, να τους εκλιπαρεί να σκληρύνουν, σταματώντας να δείχνουν υπερβολικό σεβασμό στους «Reds» του Γιούργκεν Κλοπ. Χειρονομίες, ένταση στην φωνή αλλά και παρακλητικά λόγια περιελάμβανε αυτό το πεντάλεπτο.
«Πρέπει να μας αισθανθούν, παιδιά. Πρέπει να καταλάβουν ότι είμαστε εδώ για να τους ανταγωνιστούμε. Όχι μόνο ότι θα προσπαθήσουμε να παίξουμε τακτικά με παρόμοιο τρόπο, αλλά ότι ήρθαμε για να παίξουμε.
Θα μιλήσουμε και λίγο για τακτική, αλλά όταν βγούμε εκεί έξω πρέπει να έχουμε αυτοπεποίθηση και θέληση. Τώρα είσαι εσύ απέναντι σε αυτούς, εμείς απέναντι σε αυτούς. Ας ανεβάσουμε επιτέλους τη θέληση, τη μαχητικότητα μας. Αλλά “ανάψτε” λίγο, ξυπνήστε! Έχουμε πολλά να δώσουμε παιδιά, αυτό είναι το σπουδαιότερο παιχνίδι μας, έχουμε πολλά να δώσουμε. Κάντε φάουλ. Πρέπει να παίξουμε πιο δυνατά, με ένταση, και να πιέσουμε. Με πίεση στις ενέργειες μας, με πίεση πάνω στον Φαν Ντάικ. Πάμε αγόρια! Πρέπει να μας νιώσουν, παιδιά!», ήταν μερικά από τα λόγια του.
Great insight into the half-time talk from Jesse Marsch in their game vs Liverpool.
Interesting to note the emphasis placed group cohesion and re-aligning mentality before addressing any tactical components. pic.twitter.com/unNplaA25U
— Darian Wilken (@CoachDarian) October 3, 2019
«Η ομάδα του πήρε το μήνυμα. Η Σάλτσμπουργκ επιτέθηκε, ισοφάρισε 3-3 αλλά ένα γκολ του Σαλάχ» στο 69΄δεν την άφησε να χαρεί. Το θέμα πάντως ήταν πως η Λίβερπουλ ένιωσε για τα καλά την πίεση του αντιπάλου, με τον Κλοπ να λέει πως «αν η Λίβερπουλ αποφασίσει να βγάλει βίντεο με μένα
Το βίντεο της φλογερής ομιλίας του Μαρς που καταγράφηκε και για μια σειρά ντοκιμαντέρ, χρησίμευσε ως η εισαγωγή του στα υψηλά μανατζερικά γραφεία καθώς ήταν ο πρώτος Αμερικανός προπονητής που κοούτσαρε ομάδα στο Champions League.
«Εδώ στην Αυστρία και στην Ευρώπη, δεν παίρνουν τη λέξη «f…k» τόσο σοβαρά όσο στις Ηνωμένες Πολιτείες», έλεγε λίγο καιρό μετά στο «Guardian», παραδεχόμενος πως έχει βαρεθεί να εστιάζουν όλοι σε αυτή την ομιλία του. «Θέλησα να δείξω πως πάνω από όλα είμαστε μια ομάδα. Αυτό που έκανε την απόδοση τόσο μεγάλη είναι ότι οι παίκτες βγήκαν έξω και έπαιξαν τόσο γενναία. Ο κόσμος με ρωτάει, “Πώς είναι να πας εναντίον του Κλοπ;” Δεν είμαι εγώ εναντίον του Κλοπ. Είναι η ομάδα μας απέναντι στη Λίβερπουλ».
Ο γύρος του κόσμου σε δύο χρόνια
Ο Μαρς είχε έρθει να δουλέψει στην Ευρώπη, υποψιασμένος από την αποτυχία του Μπομπ Μπράντλεϊ, ο οποίος το 2016 έγινε ο πρώτος Αμερικανός που δούλεψε στην Premier League αναλαμβάνοντας τη Σουόνσι. Άντεξε όμως μόνο 85 ημέρες, μια σύντομη θητεία που την θυμάται περισσότερο για τη γελοιοποίηση του από τα βρετανικά ΜΜΕ, επειδή μιλούσε την παραδοσιακή αμερικανική δημοτική γλώσσα.
«Όταν άρχισα να σκέφτομαι το ενδεχόμενο να φύγω για την Ευρώπη, είδα τον Μπομπ και όσα πέρασε και προσπάθησα να εγκλιματιστώ καλύτερα στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Η γενεαλογία εξακολουθεί να έχει μεγάλη σημασία για τους ανθρώπους στην Ευρώπη».
Για τον Μαρς, αυτό σήμαινε να μάθει τη γλώσσα και να εμβαθύνει στον πολιτισμό. Όλη αυτή η προετοιμασία κορυφώθηκε, όταν ανέλαβε τη Σάλτσμπουργκ, όπου δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ σαν Αμερικανός προπονητής.
Η διαδικασία αυτή θυμίζει την παγκόσμια αποστολή της οικογένειάς του. Της συζύγου του Κιμ με την οποία γνωρίζονται από τα 16 τους, της 23χρονης κόρης του Εμερσον και των δύο γιών του: Του 21χρονου Μάντουκς και του 18χρονου Λένον.
Και οι τέσσερις έχουν την Ιταλική υπηκοότητα, καθώς γυρίζοντας σχεδόν όλο τον πλανήτη βρήκαν ως το πιο ωραίο και ενδιαφέρον μέρος την Τοσκάνη. Εκεί έχουν και το σπίτι τους.
Για σχεδόν δύο χρόνια, όταν ο Μαρς το 2012 έφυγε από τους Montreal Impact, γύρισαν όλον τον κόσμο. Για πάνω από 6 μήνες, οι Μαρς ανακάλυψαν το Χονγκ Κονγκ, τη Σιγκαπούρη, το Βιετνάμ, την Ινδία, το Νεπάλ. Σειρά πήραν το Ντουμπάι, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Ευρώπη. «Ημασταν με ένα σακίδιο στο χέρι. Από κάποια στιγμή και μετά δεν μας ένοιαζε αν θα κοιμηθούμε σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο ή σε ένα αντίσκηνο νομάδων στους πρόποδες των Ιμαλαΐων. Θέλαμε μόνο να ξεκουράσουμε κάπου το κορμί μας και να κλείσουμε τα μάτια μας», είχε εξομολογηθεί ο ίδιος.
Ήταν ένα πράγμα που το ηθελε και το έχασε στην αρχή της προπονητικής του καριέρας. Ως εκ τούτου προσπάθησαν να δεθούν με τέτοιο τρόπο και ο ίδιος να ισορροπήσει έτσι την επαγγελματική και την οικογενειακή του ζωή.
Η Κιμ διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού το 2021, όταν ο Τζέσι ήταν στην Σάλτσμπουργκ, ωστόσο με την αφαίρεση του όγκου και των λεμφαδένων, ανάρρωσε. Ο Αμερικανός προπονητής ήταν η πρώτη φορά που ένιωσε έτοιμος να σταματήσει τα ταξίδια του αφού η οικογένειά του ήταν, είναι και παραμένει το επίκεντρο της ζωής του.
Τελικά το κακό ξορκίστηκε και αυτός παραμένει με μια βαλίτσα στο χέρι. Γι’ αυτόν το «όπου γης και πατρίς» έχει αποκτήσει εδώ και χρόνια την πραγματική του έννοια.
