Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να «μετρά» αντίστροφα, σύμφωνα με τις ενδείξεις, προς το τέλος του, οι πάντες στη χώρα σκέφτονται τα πρώτα τους βήματα προς την κανονικότητα της επόμενης μέρας. Σε ανάλογο κλίμα βρίσκονται και οι ποδοσφαιρικές ομάδες της Ουκρανίας, όπως και η ομοσπονδία, καθώς στόχος είναι, όπως άλλωστε λέει και ο πρόεδρος Αντρέι Σεβτσένκο, πρώτα από όλα να σωθεί το άθλημα.
Την περασμένη Παρασκευή, η Κόλος Κοβαλίβκα υποδεχόταν την Τσερνομόρετς, στον αγώνα που άνοιξε την αυλαία του δεύτερου γύρου στην Premier League της Ουκρανίας. Τη σέντρα έκανε ο Ντμίτρο Ορέλ, ένας από τους στρατιώτες που πολέμησαν στο ανατολικό μέτωπο εναντίον της Ρωσίας. Ο Ορέλ αποθεώθηκε από το λιγοστό, για λόγους ασφαλείας, κοινό, αλλά στο φινάλε είδε την ομάδα του, την Κοβαλίβκα να χάνει με 2-1 από την Τσερνομόρετς.
Το αποτέλεσμα, πάντως, για τους γηπεδούχους, αν και τους κράτησε κοντά στη ζώνη του υποβιβασμού, είχε σαφώς λιγότερη σημασία από τα νέα που είχαν φτάσει στο σύλλογο, μια μέρα νωρίτερα. Ενας πρώην παίκτης της ομάδας νέων, ο Μικίτα Καλίν, είχε σκοτωθεί κατά τη διάρκεια πολεμικής αποστολής στην περιοχή του Χάρκοβο. Τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ζωή πρέπει να συνεχιστεί όπου είναι δυνατόν και το ποδόσφαιρο να σταθεί ξανά στα πόδια του, παρά τον θάνατο, την καταστροφή και τη θλίψη που το περιτριγυρίζουν.
«Εχουμε δύο σενάρια ανάπτυξης», δήλωσε αυτόν τον μήνα ο Αντρέι Σεβτσένκο, ο οποίος συμπλήρωσε έναν χρόνο ως πρόεδρος της Ουκρανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. «Ενα για όσο ο πόλεμος συνεχίζεται και ένα για όταν τελειώσει. Πρόκειται για πολύ διαφορετικά οράματα». Η σημερινή πρόκληση είναι απλώς να διασφαλιστεί ότι το άθλημα θα παραμείνει βιώσιμο. Ο πρώην θρύλος της Ουκρανίας, που έχει αγωνιστεί σε Ντινάμο Κιέβου, Μίλαν και Τσέλσι, εξήγησε ότι τα κονδύλια για έργα υποδομής, που έχουν δεσμευτεί από FIFA και UEFA, δεν θα αγγιχτούν μέχρι η Ουκρανία να είναι σε θέση να τα διαχειριστεί, χωρίς ο φόβος του πολέμου να πλανάται πάνω από τη χώρα.
Η οικονομική θέση της χώρας έχει ανακάμψει ελαφρώς, αλλά παραμένει επισφαλής. Η διατήρησή της σε ασφαλές επίπεδο είναι πάνω απ’ όλα. «Η οικονομική κατάσταση της Ουκρανίας συνδέεται άμεσα με το επίπεδο του ποδοσφαίρου μας», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της Σαχτάρ Ντόνετσκ, Σεργκέι Πάλκιν και προσθέτει: «Τα εγχώρια έσοδά μας από χορηγίες, τηλεοπτικά δικαιώματα και εισιτήρια είναι ψίχουλα. Επιβιώνουμε μέσω των Ουκρανών ιδιοκτητών που επενδύουν τα δικά τους χρήματα στους συλλόγους. Θέλουμε μια κατάσταση όπου οι ομάδες θα βγάζουν χρήματα για τους εαυτούς τους χωρίς την ανάγκη τεράστιας υποστήριξης, κάτι που θα σήμαινε ότι λειτουργούν σαν επιχειρήσεις. Αυτή τη στιγμή, απέχουμε πολύ από αυτό το μοντέλο. Χρειαζόμαστε πολλά χρόνια για να επιστρέψουμε στο επίπεδο που είχαμε πριν από τον πόλεμο».
Η Σαχτάρ, η οποία έχει εξασκηθεί στην αντιμετώπιση των αντιξοοτήτων, αφού αναγκάστηκε να παίζει μακριά από την πόλη της για περισσότερο από μια δεκαετία, μπορεί να βασίζεται στις βαθιές τσέπες του Ρινάτ Αχμέτοφ για να παραμείνει ανταγωνιστική. Εχει επίσης διατηρήσει, όσο αυτό ήταν εφικτό, ένα μοντέλο μεταγραφικής στρατηγικής, παίρνοντας φθηνά παίκτες από χώρες της Λατινικής Αμερικής, κυρίως τη Βραζιλία, τους οποίους στην πορεία πουλούσε πολύ ακριβά σε ομάδες της Ευρώπης. Τελευταία κίνησή της τον Ιανουάριο ήταν η απόκτηση του νεαρού Βραζιλιάνου επιθετικού Καούα Ελίας, τον οποίο αγόρασε για περίπου 14 εκατ. ευρώ από τη Φλουμινένσε. Αυτή ήταν η τρίτη ακριβότερη μεταγραφή της ιστορίας της, σε μια δύσκολη μάλιστα χρονική στιγμή, αλλά όπως φαίνεται, για τη Σαχτάρ αποτελεί μια σημαντική επένδυση για την επόμενη μέρα.
Βέβαια, όλη αυτή η περιπλάνηση έχει στοιχίσει αρκετά στη Σαχτάρ, η οποία δεν κατάφερε να μπει στα Play Off του Champions League, ενώ παράλληλα κινδυνεύει να χάσει το πρωτάθλημα από την Ντινάμο Κιέβου, από την οποία απέχει στο ξεκίνημα του δευτέρου γύρου 10 ολόκληρους βαθμούς. Για μια ομάδα που έχει κατακτήσει έξι από τα επτά τελευταία πρωταθλήματα, το να μην βρίσκεται τη νέα σεζόν ούτε καν στα προκριματικά της κορυφαίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης, αλλά σε αυτά του Conference, θα είναι μεγάλη αποτυχία με ορατές και τις οικονομικές συνέπειες.
«Οι σύλλογοί μας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις έχουν τα χειρότερα αποτελέσματα εδώ και χρόνια, είναι σαν ναδίρ για το ουκρανικό ποδόσφαιρο αυτή τη στιγμή», λέει ο Σεργκέι Πάλκιν. «Αλλά ζούμε πολύ, πολύ μεγάλες δυσκολίες: είναι πολύ σημαντικό ότι σώσαμε το άθλημά μας και ότι είμαστε ακόμα ζωντανοί».
Σίγουρα οι μεγάλες ομάδες της Ουκρανίας, όπως η Σαχτάρ και η Ντινάμο Κιέβο, θα επιθυμούσαν αυτή τη στιγμή κάτι καλύτερο, αλλά το να αγωνίζονται έστω και με αυτές τις συνθήκες, είναι σαφώς προτιμότερο από το να μην παίζουν καθόλου. «Προσπαθούμε να δώσουμε στον κόσμο την ευκαιρία να αποσπαστεί έστω και λίγο από τον πόλεμο και να εισπράξει θετικά συναισθήματα μέσω του αθλητισμού», λέει ο Ντένις Μιροσνιτσένκο, αμυντικός της Καρπάτι Λβιλ.
Ο 30χρονος αμυντικός είχε βιώσει πολύ καλά στο πετσί του τι σημαίνει να μην παίζεις καθόλου, όταν το πρωτάθλημα είχε ανασταλεί επ’ αόριστον το πρώτο διάστημα της ρωσικής επίθεσης, σε μια εποχή που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει το πότε θα υπήρχε ξανά επιστροφή στη δράση.
Εξι μήνες αργότερα, το πρωτάθλημα ξεκίνησε εκ νέου, οι οπαδοί μπορούν να παρακολουθούν τους αγώνες σε περιορισμένο αριθμό και ο Μιροσνιτσένκο βλέπει την παρουσία τους στις ξέρες ως θρίαμβο του πνεύματος μέσα από την τραγωδία. «Δεν εκπλήσσομαι, γιατί θεωρώ τον λαό μας τον πιο θαρραλέο λαό», λέει. «Το πιο σημαντικό πράγμα για το ποδόσφαιρο και έναν σύλλογο είναι οι φίλαθλοί του, οι οποίοι δεν πρέπει να πολεμούν και να πεθαίνουν, αλλά να είναι μαζί μας στις κερκίδες, με τις οικογένειές τους και να απολαμβάνουν τη ζωή όπως όλοι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο».
Από τη δική του πλευρά, ο Σεβτσένκο προσπαθεί να βρει τη δική του θέση, όχι στην εξέδρα αλλά στα γραφεία της UEFA, στη Νιόν. Ο Ουκρανός πρώην ποδοσφαιριστής και νυν παράγοντας έχει θέσει υποψηφιότητα για την εκτελεστική επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας και στο συνέδριο του Απριλίου θα ξέρει αν έχει πετύχει ή όχι τον σκοπό του. Ο 48χρονος Σεβτσένκο έχει ήδη τραβήξει τα βλέμματα ως πρόεδρος της ομοσπονδίας της Ουκρανίας και η εξέλιξή του παρακολουθείται διακριτικά από τα… κεντρικά γραφεία στην Ελβετία. Αλλωστε, ο ίδιος γνωρίζει καλά ότι η παρουσία του στη Νιόν είναι σημαντική, καθώς θα μπορεί να ασκεί αυξημένη επιρροή σε μια εποχή που είναι πολύ πιθανό να ανοίξουν ξανά οι πόρτες της επιστροφής των ρωσικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, εν μέσω μιας όλο και πιο ασταθούς περιόδου της παγκόσμιας γεωπολιτικής.
Παράλληλα, Σεβαστούπολη και Ρούμπιν Γιάλτα, δύο ομάδες με έδρα την κατεχόμενη Κριμαία, συνεχίζουν να αγωνίζονται στην ερασιτεχνική τέταρτη κατηγορία της Ρωσίας. Καμία από τις δύο δεν επιτρέπεται να παίξει στο ρωσικό Κύπελλο, αλλά η Γιάλτα έφτασε κοντά στο να προκαλέσει πονοκέφαλο στις ποδοσφαιρικές αρχές, διεκδικώντας άνοδο την περασμένη σεζόν. Οι ρωσικές ομάδες κάτω των 15 και κάτω των 16 ετών, λαμβάνουν ήδη μέρος σε τουρνουά ανάπτυξης που εγκρίνονται από την UEFA, με την Ουκρανία να μην επιθυμεί όσα έχουν συμβεί να κρυφτούν κάτω από το… χορτάρι.
Αντίθετα, θα πρέπει να συνεχίσει να είναι το όχημα ελπίδας και ανθεκτικότητας για τη χώρα, όπως παρουσιάστηκε τα τελευταία τρία χρόνια. Ο Σεβτσένκο και η ομοσπονδία έχουν αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες, όπως αγώνες για ακρωτηριασμένους, καθώς και έχουν αναδείξει τον ρόλο του παιχνιδιού στη μετατραυματική αποκατάσταση των στρατιωτών. «Το ποδόσφαιρο μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές και να προσφέρει θετικότητα στους υπερασπιστές μας», λέει. Αλλωστε, όπως το βίωσαν πριν από λίγες ημέρες οι παίκτες και οι οπαδοί της Κόλος Κοβαλίβκα, το ποδόσφαιρο και ο πόλεμος που συνεχίζεται, παραμένουν άρρηκτα συνδεδεμένοι.
