Οταν ο Ρούμπεν Αμορίμ άφηνε ελαφρά τη καρδία την «ασφάλεια» της Σπόρτινγκ Λισαβώνας για να πηδήξει στο κατάστρωμα ενός υπερωκεάνιου που έδειχνε να βυθίζεται, σίγουρα ήξερε το ρίσκο που φόρτωσε στις άγουρες πλάτες του.
Με τα θαύματα που έκανε με τους «πράσινους» της Πορτογαλίας, πήγε στο Μάντσεστερ ως ένας πολύ σπουδαίος προπονητής, σίγουρα ο κορυφαίος της γενιάς του και ίσως ο πιο επιτυχημένος στην Ευρώπη τα τελευταία 2-3 χρόνια, αν αναλογιστεί κανείς τι πόρους διαχειρίστηκε και τι ομάδα έβγαλε στον αγωνιστικό χώρο, συν τις υπεραξίες που δημιούργησε με τη χρηματιστηριακή εκτίναξη των παικτών του.
Ολα αυτά πιθανώς τον έκαναν να ξεπεράσει τις αναστολές του και να αφήσει στο μέση το πρότζεκτ που ξεκίνησε στη Λισαβώνα, για να βουτήξει στα πολύ βαθιά νερά και να σώσει τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ από ένα διαφαινόμενο ναυάγιο.
Σχεδόν δύο μήνες μετά το ντεμπούτο του σε ένα εκτός έδρας ματς των «μπέμπηδων» κόντρα στην Ιπσουιτς, η εικόνα εξακολουθεί να είναι απογοητευτική και τα αποτελέσματα τραγικά.
Αν και υπήρξε μια αναλαμπή με την ηρωική εκτός έδρας ισοπαλία απέναντι στην πρωτοπόρο της Πρέμιερ Λιγκ Λίβερπουλ και την πρόκριση στη διαδικασία των πέναλτι επί της Αρσεναλ μέσα στο Λονδίνο για το Κύπελλο Αγγλίας, η 13η θέση στο πρωτάθλημα και οι θλιβερές εμφανίσεις στο «Ολντ Τράφορντ» οδήγησαν τον Αμορίμ σε μια δήλωση-παραδοχή που ταρακούνησε πολύ κόσμο: «Σας έχω τίτλο, ίσως είμαστε η χειρότερη ομάδα που έχει υπάρξει στην ιστορία της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Οι παίκτες μου είναι αγχωμένοι όταν έχουν την μπάλα στα πόδια, δεν αποδίδει κανείς. Και σας τα λέω αυτά για να τα καταλάβουμε και να τα αλλάξουμε. Και εμείς και οι οπαδοί μας θα συνεχίσουμε να υποφέρουμε, αλλά δεν αλλάζω τακτική και θεωρώ ότι θα φανούν στο μέλλον τα αποτελέσματα».
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Για μια ομάδα που έχει ξοδέψει σε μεταγραφές περισσότερα από 1,5 δισ. ευρώ τα τελευταία 2,5 χρόνια, πιο πολλά από οποιαδήποτε άλλη στον πλανήτη μαζί με την Τσέλσι, η 13η θέση στην κατάταξη της Πρέμιερ Λιγκ μοιάζει σοκαριστική. Είναι μια θέση πολύ πιο κοντά στη ζώνη του υποβιβασμού παρά σε αυτές που δίνουν έξοδο στην Ευρώπη, παρασάγγας από εκείνες που οδηγούν στην άμεση διεκδίκηση του τίτλου, στόχος αδιαπραγμάτευτος και αυτονόητος για έναν σύλλογο με το ειδικό βάρος, ιστορικό, αγωνιστικό και οικονομικό, της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Η εντός έδρας ήττα από την Μπράιτον την περασμένη αγωνιστική ήταν άλλο ένα καρφί στο ποδοσφαιρικό «φέρετρο» στο οποίο είναι εγκλωβισμένη ίσως η πιο δημοφιλής ποδοσφαιρική ομάδα του κόσμου. Ηταν η 6η ήττα της στους τελευταίους 12 αγώνες της, η 4η στο «Ολντ Τράφορντ» στα τελευταία 5 παιχνίδια της και η 6η εκεί από την αρχή του πρωταθλήματος, σε ένα αρνητικό ρεκόρ που όμοιό του έχει να γνωρίσει η Γιουνάιτεντ από την περίοδο… 1893-94, όταν είχε χάσει τότε στα 7 από τα 12 εντός έδρας παιχνίδια της. Η φετινή σεζόν παραπέμπει ευθέως σε εκείνη την κηλίδα της ιστορίας της και παρά το αισιόδοξο φινάλε της δήλωσης του Αμορίμ, τίποτα δεν πείθει ότι όντως θα φανούν στο μέλλον καλύτερα αποτελέσματα.
Για πολλούς αυτή η αφοριστική τοποθέτηση του Πορτογάλου προπονητή περί της «ίσως χειρότερης ομάδας που έχει υπάρξει ποτέ στην ιστορία της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ» μοιάζει υπερβολική και ειπώθηκε για να λειτουργήσει σαν ηλεκτροσόκ, με σκοπό να αφυπνίσει άπαντες εντός και στα πέριξ της ομάδας και όχι μόνο τους ποδοσφαιριστές. Αναμφίβολα πρόκειται για τη χειρότερη Γιουνάιτεντ στα χρόνια της Πρέμιερ Λιγκ, από το μακρινό 1992 μέχρι σήμερα. Παλαιότερα, όμως, υπήρξε ο υποβιβασμός στη 2η κατηγορία της Αγγλίας το 1974, σε εποχές όμως που ο σύλλογος δεν είχε αποκτήσει το ειδικό βάρος που έχει στη σύγχρονη εποχή. Ηταν μεν μια πολύ καλή ομάδα για τα μέτρα εκείνης της εποχής, δεν ήταν όμως η πιο πλούσια του κόσμου, ούτε είχε τη δημοφιλία που απολαμβάνει τώρα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και τώρα που βρίσκεται στο ναδίρ της σύγχρονης ιστορίας της από πλευράς επιτυχιών και αποτελεσμάτων, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εξακολουθεί να είναι η πιο πλούσια ποδοσφαιρική ομάδα του κόσμου, με υπολογιζόμενη αξία άνω των 6,5 δισ. ευρώ, μια πραγματική μηχανή κοπής χρήματος, με κέρδη μεγαλύτερα κι από αυτά της Ρεάλ Μαδρίτης που κυριαρχεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και βαδίζει σταθερά από επιτυχία σε επιτυχία.
Η απάντηση στην αγωνιστική ένδεια της Γιουνάιτεντ και την κατάρρευσή της από την εποχή που έκλεισε ο θριαμβευτικός κύκλος του Σερ Αλεξ Φέργκιουσον, ίσως έρχεται μέσα από την οικονομική κερδοφορία της. Μοιάζει παράλογο μα είναι λογικό. Τα πρώτα χρόνια μετά το «αντίο» του Σερ Αλεξ, του πιο επιτυχημένου προπονητή στη σύγχρονη ιστορία του ποδοσφαίρου, η προσπάθεια να κρατηθεί η ομάδα σε ένα υψηλό αγωνιστικό επίπεδο εκδηλώθηκε με την υπογραφή κορυφαίων προπονητών και σπουδαίων ποδοσφαιριστών. Στην πραγματικότητα, όμως, οι επενδύσεις αυτές δεν στόχευαν στην αγωνιστική ανύψωση του συλλόγου, αλλά στην εμπορική αντανάκλαση που εξασφαλίζει το γέμισμα των ταμείων με υπέρογκα έσοδα, τα οποία καθιστούν την εταιρεία πολύ κερδοφόρα, ανεξάρτητα από το εάν είχε ή δεν είχε επιτυχίες εντός αγωνιστικού χώρου.
Αξιόπιστοι αναλυτές που παρακολουθούν τη Γιουνάιτεντ σταθερά τα τελευταία χρόνια, θεωρούν ότι η βασική αιτία της αγωνιστικής συρρίκνωσης του συλλόγου δεν ήταν μόνο η έξοδος από το κάδρο του Σερ Αλεξ Φέργκιουσον, αλλά η ταυτόχρονη απομάκρυνση του CEO Ντέιβιντ Γκιλ, ύστερα από 16 χρόνια επιτυχημένης θητείας σε νευραλγικά πόστα που μαζί με την αγωνιστική εκτόξευση της ομάδας, άλλαξαν και την εμπορική της πορεία. Επί των ημερών του Ντέιβιντ Γκιλ, η Γιουνάιτεντ εξελίχθηκε σε ένα οικονομικό κολοσσό, χωρίς να αποκόπτεται το εμπορικό της προφίλ από το αγωνιστικό, συνθήκη που άλλαξε με δραματικό τρόπο τα τελευταία χρόνια.
Η απόφαση της οικογένειας Γκλέιζερ ήταν να διαδεχθεί τον Ντέιβιντ Γκιλ ο Εντ Γούντγουορντ, ο οποίος αναβαθμίστηκε σε εκτελεστικός αντιπρόεδρος και ουσιαστικά πήρε τη διοίκηση στα δικά του χέρια. Το δόγμα του ήταν εκ διαμέτρου αντίθετο από τη φιλοσοφία του προκατόχου του. Κατά τον Γούντγουορντ, προτεραιότητα δεν ήταν η επικράτηση του συλλόγου εντός του αγωνιστικού χώρου, αλλά η επιτυχία του εκτός γηπέδου, στον οικονομικό στίβο. «Η απόδοση του παιχνιδιού δεν έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στο τι μπορούμε να κάνουμε στην εμπορική πλευρά της επιχείρησης», είπε ο Γούντγουορντ στους επενδυτές της Γιουνάιτεντ σε μια τηλεδιάσκεψη το 2018, στη διάρκεια της οποίας καυχήθηκε ότι το κανάλι της ομάδας στο YouTube είχε περισσότερους συνδρομητές από τους Dallas Cowboys του NFL και τους New York Yankees του MLB. Και όπως τόνισε κυνικά, η πρόοδος ή η έλλειψη προόδου σε αγωνιστικό επίπεδο δεν έχει καμία σημασία, από τη στιγμή που ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων, η Γιουνάιτεντ παραμένει η πιο δημοφιλής ομάδα στον πλανήτη.
Σύμφωνα με αυτή την άποψη που εκφράζουν πολλοί αναλυτές, όταν μια ομάδα δεν χρειάζεται να κερδίσει για να κρατήσει τους ιδιοκτήτες της ευχαριστημένους, τότε η διολίσθησή της προς τη μετριότητα είναι αναπόφευκτη. Κι αυτός είναι ο βασικός λόγος που η τωρινή «γενιά» της Γιουνάιτεντ είναι στα μάτια των οπαδών της η πιο αδύναμη στην ιστορία της ομάδας, ίσως χειρότερη κι από εκείνη που έφερε τον υποβιβασμό της το 1974. Οσο και να κατρακυλάει αγωνιστικά, παραμένει η πιο κερδοφόρα ποδοσφαιρική ομάδα του κόσμου κι αυτό είναι αρκετό για να κρατάει ευχαριστημένους τους ιδιοκτήτες της…
Η αλήθεια είναι ότι στα χρόνια αυτά, η οικογένεια Γκλέιζερ έριξε πολλά χρήματα στην αγορά για τη μεταγραφική ενίσχυση της ομάδας, πολιτική που δεν άλλαξε από τον περασμένο Απρίλιο όταν ο Σερ Τζιμ Ράτκλιφ, ο 2ος πιο πλούσιος άνθρωπος στη Μεγάλη Βρετανία, ανέλαβε το μειοψηφικό πακέτο των μετοχών της, με ποσοστό 27%. Και είναι εξίσου αληθές ότι απ’ όλες τις ομάδες του κόσμου, μόνο η Τσέλσι μπορεί να συναγωνιστεί τη Γιουνάιτεντ στην αλόγιστη σπατάλη χρημάτων, με πολύ φτωχά αγωνιστικά αποτελέσματα και γι’ αυτήν, σε σχέση με τα υπέρογκα ποσά που έχει ξοδέψει.
Το πρόβλημα είναι ότι όλες αυτές οι κινήσεις δεν έχουν γίνει με γνώμονα την πραγματική ποδοσφαιρική αξία των παικτών που αποκτήθηκαν αλλά με την εμπορική εικόνα που πλάστηκε με τη μεταγραφή τους. Με βάση τα αγωνιστικά κριτήρια, είναι αναμφίβολο ότι η έλλειψη στρατηγικής, τεχνογνωσίας και ικανότητας των ανθρώπων που παίρνουν τις αποφάσεις, είναι η βασική αιτία για την κατάρρευση της ομάδας μέσα στα γήπεδα και τον αγωνιστικό εκτροχιασμό της. Οσο όμως αυτή η παρακμή δεν έχει καμία οικονομική αντανάκλαση στα έσοδά της, τα οποία παραμένουν κολοσσιαία, δεν πρόκειται να υπάρξει πραγματική βούληση από την πλευρά των ιδιοκτητών να παρθούν γενναίες αποφάσεις που θα αφαιρέσουν τη χρυσόσκονη για να θωρακίσουν την ομάδα με ατσάλι.
Με αυτά και με αυτά, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ παραμένει μεταξύ σφύρας και άκμονος, με πολύ αβέβαιο το αγωνιστικό της μέλλον. Μαθημένη να θαμπώνεται από την ετικέτα και όχι την πραγματική ποιότητα των παικτών που στολίζουν τη βιτρίνα της, είναι εγκλωβισμένη σε αποτυχημένες επιλογές που έχουν υποθηκεύσει το μέλλον της. Πολλές απ’ αυτές τις πήρε τους τελευταίους μήνες η νέα ηγεσία σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Κληρονόμησε έναν σύλλογο που αγωνιζόταν να συμμορφωθεί με τους κανόνες κέρδους και βιωσιμότητας της Πρέμειερ Λιγκ (PSR) ώστε να μην αντιμετωπίσει προβλήματα σαν κι αυτά της συμπολίτισσας Μάντσεστερ Σίτι με τον νόμο, αλλά το έκανε με άναρχο και αντιποδοσφαιρικό τρόπο. Διατηρεί μια εντελώς ανισόρροπη ομάδα με εμφανέστατα (γι’ αυτό το επίπεδο) κενά σε όλες τις γραμμές της, χτισμένη με αταίριαστα υλικά από τέσσερις διαφορετικούς προπονητές.
Το δόγμα του Γούντγουορντ έχει κάνει μεγάλη ζημιά στον οργανισμό της Γιουνάιτεντ. Μπόλιασε τους Γκλέιζερ με την αίσθηση ότι δεν χρειάζεται να κερδίζει μια ομάδα για να βγάζει χρήματα κι αυτό στην πορεία των χρόνων αποδείχθηκε καταστροφικό. Τα λόγια του Αμορίμ μοιάζουν με απεγνωσμένο SOS, αλλά πώς άραγε μπορεί να ξηλωθεί και να ραφτεί από την αρχή μια ομάδα μεσούσης της περιόδου, όταν είναι εγκλωβισμένη στους αυστηρούς περιορισμούς του PSR; Χρειάζεται μια λεπτή χειρουργική επέμβαση με τη συνεργασία πολλών χειρουργών υπό την καθοδήγηση ενός χαρισματικού και ταλαντούχου προπονητή, ο οποίος όντως πέτυχε κάτι αντίστοιχο με πολύ θεαματικά αποτελέσματα στην προηγούμενη ομάδα του. Αλλο μέγεθος, όμως, η Σπόρτινγκ Λισαβώνας και άλλο η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ειδικά όταν η επέμβαση ίσως χρειαστεί να γίνει χωρίς αναισθητικό.
