Ντένις Λόου: Ο τελευταίος Σκωτσέζος «βασιλιάς»

Ντένις Λόου: Ο τελευταίος Σκωτσέζος «βασιλιάς»

Ο τρίτος της «αγίας τριάδας» της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Ντένις Λόου, δεν διεκδίκησε κάτι παραπάνω από αυτό που ήταν

ντένις-λόου-ο-τελευταίος-σκωτσέζος-β-563424847 AP Photo/File
AP Photo/File

Τον αποκαλούσαν Βασιλιά του Στρέτφορντ Εντ, της κερκίδας του «Ολντ Τράφορντ», όπου το άγαλμα του στέκει από το 2002. Ήταν καθαρός σαν το άχυρο που λες και έκρυβε στα μαλλιά του. Τα μάγουλά του γίνονταν κατακόκκινα με το παραμικρό. Κυρίως όταν γελούσε, δηλαδή σχεδόν πάντα. Το ποδοσφαιρικό άλμπουμ των μεγάλων απόντων συμπληρώθηκε από χθες με την μορφή του Ντένις Λόου. Ίσως του καλύτερου Σκωτσέζου επιθετικού και ενός εκ της «αγίας τριάδας» της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που «έφυγε» σε ηλικία 85 ετών. Δεν είχε τα πάθη του Μπεστ, ούτε την δημοφιλία του Τσάρλτον. Δεν διεκδίκησε κάτι παραπάνω από αυτό που ήταν, ίσως γιατί την απόλυτη φτώχεια την βίωσε με το που άνοιξε τα μάτια του και ένιωθε ευγνώμων από όσα κατάφερε.

Πέτυχε 237 γκολ σε 404 εμφανίσεις με τους «κόκκινους διαβόλους» στα 11 χρόνια που φόρεσε την φανέλα τους. Με την Εθνική Σκωτίας, αγωνίστηκε σε 55 ματς και πέτυχε 30 γκολ, πρώτος σκόρερ στην ιστορία της μαζί με τον Σερ Κένι Νταλγκλίς. Κατέρριψε το ρεκόρ μεταγραφής στο αγγλικό ποδόσφαιρο τρεις φορές, ψηφίστηκε 50ός καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα στις εκλογές της IFFHS και κορυφαίος της χώρας του ενώ κατέκτησε την «χρυσή μπάλα» το 1964. Αγωνίστηκε στη Ιταλία με την Τορίνο αλλά και στην μισητή αντίπαλο, την Σίτι στη οποία, με ένα τέρμα του υποβίβασε την Γιουνάιτεντ στην Β΄κατηγορία. Τυχαίο ή όχι αλλά σίγουρα σημαδιακό, το γεγονός πως αυτό ήταν το τελευταίο του τέρμα σε συλλογικό επίπεδο.

Η καταραμένη νόσος Αλτσχάιμερ του είχε στερήσει την μνήμη του τα τελευταία πέντε χρόνια όπως και τόσων άλλων μεγάλων Βρετανών θρυλικών ποδοσφαιριστών. Οπως του συνοδοιπόρου του Σερ Μπομπ. Τα μάτια του δεν είχαν πια το πονηρό φως με το οποίο ήξερε να αστειεύεται με συμπαίκτες και αντιπάλους. Οι δικοί του ανέφεραν πως τα τελευταία λόγια του ήταν για τον πατέρα του, Τζόρτζ, έναν ταπεινό ψαρά από το Αμπερντίν. Αυτός και η σερβιτόρα μάνα του Ρομπίνα, μόχθησαν για τρεις μήνες προκειμένου να μαζέψουν τις λίρες που χρειάζονταν, ώστε να αγοράσει τα πρώτα του μεταχειρισμένα ποδοσφαιρικά παπούτσια αφού και οι ίδιοι είχαν εναποθέσει τις ελπίδες για μια πιο αξιοπρεπή ζωή στο ταλέντου του γιου τους. Οταν τα αγόρασαν, ο Ντένις δεν τα ξανάβγαλε από τα πόδια του. Μέχρι τότε πήγαινε ξυπόλυτος στο σχολείο.

Ο στραβισμός, η Σίτι και η Τορίνο

Στα δεκαπέντε του ο Ντένις ήταν αδύναμος και ξερακιανός αλλά γρήγορος στα πόδια και τον εγκέφαλο, που εν τέλει ήταν αυτός που τον πρόδωσε. Φανατικός οπαδός της Αμπερντίν, την παρακολουθούσε όταν τα κατάφερνε με διάφορα τεχνάσματα αφού δεν είχε χρήματα για να πάρει εισιτήριο. Η αγάπη του για το ποδόσφαιρο τον οδήγησε να φύγει από το «Aberdeen Grammar School» , όπου μπορούσε να παίξει μόνο ράγκμπι και να γραφτεί στην Ακαδημία Powis, της πόλης. Εκεί διακρίθηκε, με αποτέλεσμα να επιλεγεί στην σχολική αντιπροσωπευτική ομάδα της Σκωτίας.

Ενα σοβαρό πρόβλημα στραβισμού που είχε στα μάτια, λέγεται πως ήταν και το μεγάλο του «όπλο» στην μετέπειτα καριέρα του βοηθώντας τον να συγκλίνει με μεγάλη ευκολία από έξω αριστερά που αγωνιζόταν, στην αντίπαλη περιοχή. Τον εντόπισε πρώτος ο Άρτσι Μπίτι, ένας ανιχνευτής ταλέντων της Χάντερσφιλντ, το 1956. Με τον σύλλογο του Γιορκσάιρ που αγωνίζονταν στην Β’ κατηγορία, έδειξε άμεσα και χωρίς έλεος τα οργιώδη και «φονικά» ένστικτά του στο σκοράρισμα.Ο προπονητής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ματ Μπάσμπι, πρόσφερε στην  Χάντερσφιλντ το ποσό των 10.000 λιρών για τον νεαρό Λόου, ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για έφηβο ποδοσφαιριστή αλλά ο σύλλογος απέρριψε την προσφορά. Ο Μπίλι Σάνκλι, ο προπονητής της Χάντερσφιλντ (1957-1959) όταν έφυγε για την Λίβερπουλ ήθελε να τον πάρει μαζί του αλλά η ομάδα του λιμανιού δεν ήταν σε θέση να τον αποκτήσει εκείνη τη στιγμή.

Το 1958 σε ηλικία 18 ετών είχε στεφθεί ήδη διεθνής με την εθνική Σκωτίας και στον πρώτο του αγώνα με την Ουαλία σκόραρε. Το 1960 με το ποσό ρεκόρ των 55.000 λιρών τον απέκτησε η Μάντσεστερ Σίτι, που την προηγούμενη σεζόν κατάφερε να παραμείνει στην κατηγορία στο παρά ένα.

Έκανε το ντεμπούτο του στις 19 Μαρτίου, σκοράροντας στην ήττα με 4-3 από την Λιντς. Τον Απρίλιο του 1961, σκόραρε δύο γκολ στη νίκη με 4-1 επί της Άστον Βίλα που εξασφάλισε την παραμονή της Σίτι  στην Α’ Κατηγορία. Μετέπειτα σημείωσε έξι γκολ σε μια ισοπαλία στο Κύπελλο με τη Λούτον αλλά δυστυχώς για εκείνον, ο αγώνας διακόπηκε 20’ λεπτά πριν το τέλος, δεν επαναλήφθηκε και έτσι τα έξι γκολ του δεν μέτρησαν ποτέ. Συνολικά, σε 44 ματς σημείωσε 21 γκολ και μέσα σε ένα χρόνο ο Λόου μέσω του δαιμόνιου Καλαβριανού ατζέντη Τζίτζι Περονάτσε, έκανε μεταγραφή με το διπλάσιο ποσό στην Τορίνο. Η Ίντερ, προσπάθησε να αποτρέψει την μεταγραφή, ισχυριζόμενη ότι είχε υπογράψει προσύμφωνο μαζί της, κάτι το οποίο διευθετήθηκε λίγο πριν την έναρξη της σεζόν.

Ρεκόρ, τίτλοι και «χρυσή μπάλα»

Στην εποχή που στην Ιταλία, το «κατενάτσιο», επισκίαζε τα πάντα, ο Λόου, ο οποίος διέμενε σε πολυτελές ξενοδοχείο των Άλπεων, κατάφερε να πετύχει 10 γκολ σε 27 αγώνες αλλά ήταν φανερό πως δεν μπορούσε να προσαρμοστεί στον συγκεκριμένο τρόπο παιχνιδιού. Παρ’ ολαολαολα αυτά, ψηφίστηκε ως ο καλύτερος ξένος παίκτης μπροστά από τον Αγγλο συμπαίκτη του Τζο Μπέικερ, τον εξτρέμ της  Φιορεντίνα  Σουηδό Κουρτ Χάμριν και τον μέσο της Ίντερ Λουίς Σουάρεζ. Παράλληλα ένα παρ΄ολίγον μοιραίο αυτοκινητιστικό δυστύχημα που είχε στις 7 Φεβρουαρίου του 1962, με αυτό συνοδηγό και οδηγό τον Τζο Μπέικερ, τον έκανε να θέλει να φύγει το γρηγορότερο δυνατό.

Είναι χαρακτηριστικό πως αμέσως μετά, υπέβαλε αίτηση μεταγραφής, η οποία αγνοήθηκε, με τις φήμες να θέλουν την Γιουβέντους να έχει κάνει «σφήνα» για να τον αποκτήσει.Τελικά το καλοκαίρι του ίδιου έτους επέστρεψε και πάλι στην Αγγλία και στο Μάντσεστερ αλλά αυτή την φορά στην Γιουνάιτεντ, με νέο ρεκόρ μεταγραφής τις 120.000 λίρες. Εγκαταστάθηκε στο ίδιο σπίτι που ήταν ως ποδοσφαιριστής της Σίτι και γρήγορα, με τα τέρματα που πέτυχε, κατάφερε να γίνει ο αγαπημένος των οπαδών μιας ομάδας που δεν είχε καταφέρει ακόμη να συνέλθει από την αεροπορική τραγωδία του Μονάχου τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Σε αντίθεση με το πρωτάθλημα όπου δυσκολεύτηκε να κρατηθεί στην κατηγορία, η Γιουνάιτεντ κατέκτησε το κύπελλο νικώντας με 3-1 στον τελικό την Λέστερ που είχε τερματίσει 4η στο πρωτάθλημα. Στον τελικό σκόραρε το πρώτο γκολ, ανοίγοντας τον δρόμο της επιτυχίας.

Την ίδια χρονιά, στις 11 Δεκεμβρίου του 1962, παντρεύτηκε τη γυναίκα του Νταϊάνα την οποία είχε γνωρίσει σε ένα σχολικό χορό από την εφηβεία και εν συνεχεία έζησε στιγμές δόξας με αποκορύφωμα τον τίτλο του κορυφαίου Ευρωπαίου ποδοσφαιριστή το 1964. Μέχρι σήμερα παραμένει ο μόνος Σκωτσέζος που έχει κερδίσει αυτό το βραβείο! Τίτλος δικαιότατος αφού η  Γιουνάιτεντ, είχε κερδίσει τον πρώτο τίτλο του πρωταθλητή από το δυστύχημα του Μονάχου και αυτός αναδείχθηκε με 28 γκολ, πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος.

Το πρώτο πράγμα που έκανε όταν πήρε τον τίτλο και το αντίστοιχο χρηματικό ποσό, ήταν να πάει στο Αμπερντίν και να δωρίσει μέρος των χρημάτων για την αγορά αθλητικού υλικού από τις ακαδημίες του συλλόγου. Φωτογραφίες της εποχής τον δείχνουν να πηγαίνει σε αλάνες και να παίζει μπάλα μαζί με τα μικρά παιδιά.

Η αρχή του τέλους και το μοιραίο τακουνάκι

Την επόμενη σεζόν, τραυματίστηκε στο δεξί γόνατο του, σ’ έναν αγώνα για τη Σκωτία κατά της Πολωνίας, στις 21 Οκτωβρίου του 1965. Είχε προηγουμένως υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο ίδιο γόνατο, την περίοδο που ήταν στην Χάντερσφιλντ και η ζημία θα τον ταλαιπωρούσε για το υπόλοιπο της καριέρας του.

Το 1966, ξεκίνησαν οι πρώτες τριβές του με τον σύλλογο καθώς ζήτησε από τον Ματ Μπάσμπι  να του δώσει αύξηση μισθού στην επόμενη ανανέωση του συμβολαίου του, απειλώντας να αποχωρήσει από τον σύλλογο. Ο Μπάσμπι τον τοποθέτησε αμέσως στον πίνακα μεταγραφων, ανακοινώνοντας ότι «κανείς παίκτης δεν θα κρατήσει όμηρο αυτό το σύλλογο για τα χρήματα». Όταν ο Λόου πήγε να τον δει, ο Μπάσμπι τον υποχρέωσε να υπογράψει μια γραπτή συγγνώμη, την οποία και έδειξε στον Τύπο. Αργότερα, ο Λόου ισχυρίστηκε ότι ο Μπάσμπι χρησιμοποίησε αυτό το περιστατικό για να προειδοποιήσει τους άλλους παίκτες να μην κάνουν το ίδιο πράγμα, αλλά κρυφά του έδωσε την αύξηση μισθού. Όλα αυτά τα ιντριγκαδόρικα γεγονότα δεν τον εμπόδισαν να σκοράρει 23 γκολ σε 36 εμφανίσεις στο πρωτάθλημα της περιόδου 1966-67 , οδηγώντας την Γιουνάιτεντ και πάλι στην κατάκτηση του.

Το 1968, η ομάδα, κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών για πρώτη φορά, αλλά ένας τραυματισμός στο γόνατο, του προκάλεσε σοβαρά προβλήματα με αποτέλεσμα να μην αγωνιστεί, τόσο τον ημιτελικό όσο και τον τελικό. Εκανε τακτικά ενέσεις κορτιζόνης για να απαλύνει τον πόνο, αλλά παίζοντας ενώ το γόνατο ήταν ακόμη τραυματισμένο θα μπορούσαν να του προκαλέσουν μακροπρόθεσμες βλάβες. Επισκέφθηκε έναν ειδικό τον Ιανουάριο του 1968 ο οποίος έγραψε στην Γιουνάιτεντ ότι η προηγούμενη επέμβαση για την αφαίρεση του χόνδρου από το γόνατο είχε αποτύχει και συνιστούσε ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια δεύτερη. Ο Λόου αυτή την έκθεση δεν την έδειξε ποτέ στην Γιουνάιτεντ και την αποκάλυψε μετά το τέλος της καριέρας του.

Την σεζόν 1968-69, οι «μπέμπηδες» έφτασαν στον ημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, παίζοντας με την Μίλαν . Ηττήθηκαν στο πρώτο αγώνα του Σαν Σίρο με 2-0, κερδίζοντας τον δεύτερο στο Ολντ Τράφορντ με 1-0, με γκολ του Μπόμπι Τσάρλτον. Σ’ αυτόν τον αγώνα, ακυρώθηκε αδίκως ένα γκολ που πέτυχε, με τον αμυντικό της Μίλαν να βγάζει την μπάλα μέσα από τη γραμμή. Από εκείνη την σεζόν και μετά οι τραυματισμοί του χτυπούσαν συχνά-πυκνά την πόρτα αν και δεν σταματούσε να σκοράρει.

Το καλοκαίρι του 1973, ύστερα από 11 χρόνια και έχοντας σκοράρει συνολικά 237 γκολ σε 404 παιχνίδια σε όλες τις διοργανώσεις, έχοντας κατακτήσει δύο τίτλους πρωταθλητή, έναν κυπελλούχου και ένα κύπελλο πρωταθλητριών Ευρώπης, ο τότε προπονητής του Τόμι Ντόχερτι, του έδωσε το δικαίωμα δωρεάν μεταγραφής. Το πιο μεγάλο του ποδοσφαιρικό κεφάλαιο είχε κλείσει. Μόνο ο Μπόμπι Τσάρλτον, είχε σημειώσει περισσότερα τέρματα (245) για την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Επέστρεψε στην Σίτι σκοράροντας δύο γκολ στο ντεμπούτο του εναντίον της Μπέρμιγχαμ στο εναρκτήριο παιχνίδι της σεζόν 1973-74. Στο τελευταίο παιχνίδι της περιόδου, κόντρα στη Γιουνάιτεντ στο Ολντ Τράφορντ, στο 81′ με τακουνάκι, έδωσε στην Σίτι τη νίκη με 1-0. Είχε γίνει «δήμιος» της ομάδας που λάτρεψε αφού η Γιουνάιτεντ με αυτό το αποτέλεσμα υποβιβάστηκε. Μετά το γκολ περπατώντας με σκυφτό το κεφάλι, ζήτησε αλλαγή, για να αντικατασταθεί αμέσως. Ακολούθησε μια εισβολή στον αγωνιστικό χώρο από οπαδούς της Γιουνάιτεντ, αναγκάζοντας το διαιτητή να διακόψει το παιχνίδι στο 85΄.

Μετά την αποχώρηση του ως παίκτης, συχνά εργάστηκε στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση παρουσιάζοντας παιχνίδια. Εμφανίστηκε ως γκεστ στην τηλεόραση, στην εκπομπή «Αυτή είναι η ζωή σου» στις 19 Φεβρουαρίου του 1975, λίγους μήνες αφότου κρέμασε τα παπούτσια του.

Επιλέχθηκε για την Μικτή Κόσμου που αντιμετώπισε την Αγγλία στον αγώνα για την εκατονταετηρίδα της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, το 1963.

Λίγο πριν το τέλος, στο σπίτι του στο Μάντσεστερ δίπλα στην γυναίκα του Νταϊάνα ήταν και τα πέντε παιδιά τους. Ο Γκάρι, ο Άντριου, ο Ρόμπερτ, ο Ιαν και η κόρη Νταϊάνα.

Μπήκε στο Hall of Fame του Αγγλικού Ποδοσφαίρου το 2002. Ο Σερ Άλεξ Φέργκιουσον τον χαρακτήρισε όχι απλώς τον «καλύτερο παίκτη που έχει βγάλει ποτέ η Σκωτία» αλλά «ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα που έχει δει ποτέ ο κόσμος. Αποτύπωσε τα πάντα για έναν Σκωτσέζο.

Ήταν τολμηρός θαρραλέος και είχε στυλ. Ήταν ένας φανταστικός ποδοσφαιριστής». Στις 25 Νοεμβρίου του 2005, ο Λόου ήταν στο πλευρό του πρώην συμπαίκτη του Τζορτζ Μπεστ, όταν πέθανε από πολλαπλή ανεπάρκεια οργάνων. Η «αγία τριάδα» από χθες βρίσκεται και πάλι μαζί, χαράσσοντας ανεξίτηλα στα ουράνια, κλασικές βρετανικές ποδοσφαιρικές στιγμές.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT