Στην καρδιά της Ανδαλουσίας, τη Σεβίλλη, δύο είναι τα έργα που γράφτηκαν και θα μείνουν ανεξίτηλα στον χρόνο. Στο ένα, το θεατρικό, ο «κουρέας» χρησιμοποίησε όλη την εξυπνάδα του ώστε ο κόμης Αλμαβίδα να παντρευτεί την αγαπημένη του Ροζίνα. Στο άλλο, το ποδοσφαιρικό, ένας πανύψηλος μυστακοφόρος τερματοφύλακας της ομάδας του ρουμανικού στρατού, της Στεάουα, ύψωσε το δικό του τοίχος χαρίζοντάς της το «Αγιο Δισκοπότηρο» του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου κόντρα στην Μπαρτσελόνα.
Η είδηση του θανάτου του Χέλμουτ Ντουκαντάμ, σε ηλικία 65 ετών, ήταν το ρέκβιεμ μιας ιστορίας βγαλμένης από άλλη εποχή. Τότε που δύο μπλοκ πάλευαν για το ποιο θα επικρατήσει, χωρίζοντας τον κόσμο σε διαφορετικά στρατόπεδα. Οι τέσσερις αποκρούσεις πέναλτι στον τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών με τους Καταλανούς το 1986 δημιούργησαν τον μύθο του.
Εκείνο το βράδυ της 7ης Μαΐου, στο «Σάντσεθ Πιθχουάν», ο Ρουμάνος κίπερ υπέγραφε μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στα χρονικά του αθλήματος και δικαιολογημένα χαρακτηριζόταν ως ο «ήρωας της Σεβίλλης». Εγινε και παραμένει, ο πρώτος και μοναδικός τερματοφύλακας που απέκρουσε τέσσερα συνεχόμενα πέναλτι σε ευρωπαϊκό τελικό. Αλλά παράλληλα εκείνη η επιτυχία πήρε και άλλες διαστάσεις.
Η Στεάουα, εκείνη η εξαιρετική ομάδα με προπονητή τον Εμερίχ Γένεϊ και παίκτες όπως οι Μπουμπέσκου, Ιοβάν, Στόικα, Λάκατους, Πιτούρκα και Μπάλιντ έγινε η πρώτη ανατολική που αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Και μάλιστα από τη Ρουμανία, που τότε ήταν η πιο καταπιεστική και η πιο φτωχή από όλες τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης με τη σκιά του δικτάτορα Νικολάε Τσαουσέσκου να πλανάται παντού. Πέντε χρόνια αργότερα ακολούθησε ο Ερυθρός Αστέρας μέχρι τα τείχη να πέσουν μια για πάντα.
Νίκησε και τον Ουρούτι
Ο τελικός ανάμεσα στη Στεάουα και την Μπαρτσελόνα δεν είχε φάσεις. Εληξε 0-0 και στην παράταση. Γι’ αυτόν τον λόγο και ο Ντουκαντάμ ήταν ο απόλυτος πρωταγωνιστής.
Τα πέναλτι και οι τερματοφύλακες θα έκριναν τον πρωταθλητή Ευρώπης. Και η Μπάρτσα είχε έναν από τους καλύτερους στον κόσμο. Τον Φρανθίσκο Χαβιέρ Γκονθάλεθ Ουρουτικοετσέα, τον θρυλικό «Ουρούτι», που έπαιξε σε περισσότερα από 300 παιχνίδια στη La Liga κατά τη διάρκεια της 16χρονης καριέρας του.
Ο Ντουκαντάμ υποχρέωσε το φαβορί να υποκλιθεί στο μεγαλείο του, πιάνοντας τέσσερα πέναλτι στις ισάριθμες εκτελέσεις των Αλεξάνκο, Πεδράθα, Πίτσι Αλόνσο και Μάρκος, ενώ ο Ουρούτι απέκρουσε εκείνες των Ματζάρου και Μπόλονι. Οι Λάκατους και Μπαλίντ βρήκαν στόχο και κάπως έτσι η Στεάουα πέτυχε το θαύμα, με το τελικό 2-0 να προκαλεί τους πιο ξέφρενους πανηγυρισμούς, που είχε δει το Βουκουρέστι, μέχρι και την επανάσταση του 1989 που ακολούθησε τρία χρόνια αργότερα.
Το σπίτι, τα 35.000 λέι και η γιαγιά Ομα
Ο Ντουκαντάμ γεννήθηκε την Πρωταπριλιά του 1959 στην κωμόπολη Σέμλακ στα σύνορα με την Ουγγαρία. Από μικρή ηλικία, η μοίρα του φαινόταν να είναι στενά συνδεδεμένη με τον αθλητισμό. Ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο το 1975, στην Γκλόρια Αραντ και στη συνέχεια συνέχισε την καριέρα του στις UTA και Κονστρουκτορούλ.
Ομως το ξεπέταγμα του έγινε με τη μεταγραφή στη Στεάουα Βουκουρεστίου, το 1983. Εκεί έπαιξε σε 133 αγώνες και έγινε διεθνής. Κέρδισε ένα πρωτάθλημα και ένα κύπελλο Ρουμανίας, είχε 11 παρουσίες στα ευρωπαϊκά κύπελλα και αναδείχθηκε ποδοσφαιριστής της χρονιάς το 1986, από το «France Football». Σε μια συνέντευξή του το 2018, θυμήθηκε με συγκίνηση πως μετά τη μεταγραφή του, πήγε τρέχοντας στη γιαγιά του, την Ομα, το πρόσωπο που τον μεγάλωσε και που του ήταν εξαιρετικά αγαπητό. «Γιαγιά πάω στη Στεάουα. Θα μου δώσουν ένα σπίτι, 35.000 λέι και θα πάω κι εγώ στρατό. Θα σου στείλω λίγα χρήματα», της υποσχέθηκε. Ομως η πραγματικότητα ήταν διαφορετική αφού ποτέ δεν έλαβε αυτά τα χρήματα που του υποσχέθηκαν. Ηταν το πρώτο δείγμα της αντιμετώπισης που θα είχε στη συνέχεια της καριέρα του από το καθεστώς Τσαουσέσκου.
Τα… σπασμένα δάχτυλα και η Mercedes
Ουσιαστικά, ο τελικός αυτός έμελλε να είναι και ο τελευταίος αγώνας του Ντουκαντάμ σε ηλικία 27 ετών. Μόλις λίγους μήνες μετά το ματς, κι ενώ είχε γίνει το μεταγραφικό μήλον της Εριδος για τη μισή Ευρώπη, του συνέβη μία πραγματική τραγωδία.
Απολαμβάνοντας τις καλοκαιρινές του διακοπές σε θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας, ξύπνησε με αφόρητους πόνους στο δεξί του χέρι. Μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο στις 12 Ιουλίου 1986. Η διάγνωση ήταν θρόμβωση, που θα μπορούσε να προκαλέσει μέχρι και ακρωτηριασμό. Τον γλίτωσε, αλλά η καριέρα του είχε ήδη τελειώσει.
Σταδιακά το πρόβλημά του αποκαταστάθηκε, τρία χρόνια αργότερα, αγωνίστηκε στη Βάγκονουλ Αραντ, ομάδα της δεύτερης κατηγορίας της Ρουμανίας, για δύο σεζόν και το 1992, απογοητευμένος, «κρέμασε» τα γάντια του σε ηλικία 32 ετών.
Ο αστικός μύθος ήθελε τον Νικολάε Τσαουσέσκου να είναι ο υπεύθυνος για την «εξαφάνιση» του Ντουκαντάμ από το ποδοσφαιρικό στερέωμα, αν και έχει διαψευστεί από τον ίδιο τον τερματοφύλακα.
Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή, μετά τον τελικό με την Μπαρτσελόνα, ο Ντουκαντάμ δέχθηκε δώρο μια Mercedes από τον τότε πρόεδρο της Ρεάλ Μαδρίτης, Ραμόν Μεντόζα, θέλοντας έτσι να τον ευχαριστήσει, που ταπείνωσε τη μισητή αντίπαλο της «βασίλισσας».
Οταν επέστρεψε στη Ρουμανία, όμως, συναντήθηκε με τον γιο του Τσαουσέσκου, Νίκου, ο οποίος ήταν πρόεδρος της Στεάουα, και του ζητήθηκε να παραδώσει το αμάξι! Εκείνος αρνήθηκε και η τιμωρία ήταν να του σπάσουν τα δάχτυλα του χεριού του, ώστε να μην μπορέσει να παίξει ξανά ποδόσφαιρο.
Η παραπάνω θεωρία για αρκετά χρόνια στη χώρα ήταν η επικρατούσα στην Ρουμανία για το ότι ο Ντουκαντάμ δεν φόρεσε ποτέ ξανά σε τοπ επίπεδο τα γάντια του. Μάλιστα ορισμένοι έφτασαν στο σημείο να ισχυρίζονται πως οι άνθρωποι του δικτάτορα του έσπασαν τα δάχτυλα απλά και μόνο διότι στην οικογένεια Τσαουσέσκου δεν άντεχαν να ζουν με την ιδέα πως κάποιος επισκίαζε τη δημοφιλία της.
Ο Ντουκαντάμ αν και παραδέχθηκε πως η σχέση του με τον γιο του Τσαουσέσκου δεν ήταν και η καλύτερη δυνατή, αρνήθηκε όλα τα παραπάνω. Επιβεβαίωσε ότι το αυτοκίνητο που πήρε ως δώρο για τις αποκρούσεις του ήταν ένα Dacia, μαζί με 200 δολάρια. Οπως και να χει, η φήμη πως είχε πέσει θύμα του καθεστώτος, τον είχε κάνει εθνικό ήρωα στους συμπατριώτες του που πάλευαν για την πτώση του Τσαουσέσκου.
Οι 8 επεμβάσεις και τα 20 φάρμακα κάθε μέρα
Το δραματικό σενάριο στο έργο του «ήρωα της Σεβίλλης» είχε και συνέχεια. Μια ζωή όλο δοκιμασίες και προβλήματα.
Η επέμβαση για τον θρόμβο αίματος ήταν μόνο η πρώτη από μια σειρά οκτώ χειρουργικών επεμβάσεων σε πόδια και χέρια.
Το 2012, υποβλήθηκε σε μια εξαιρετικά περίπλοκη επέμβαση ενώ το 2023, σε ηλικία 64 ετών, υποβλήθηκε σε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς για τη θεραπεία μιας αορτής και την αντικατάσταση βαλβίδας. Η αποθεραπεία ήταν δύσκολη. Σε όλη του τη ζωή, χρειάστηκε να ακολουθήσει ένα αυστηρό θεραπευτικό σχήμα. Οπως είχε δηλώσει το 2019, έπαιρνε 20 φάρμακα καθημερινά.
Η τελευταία του επέμβαση ήταν τον περασμένο Σεπτέμβριο, ένα χειρουργείο όπου όπως αποδείχθηκε δεν κατάφερε να ξεπεράσει.
Εκτός από τα ιατρικά θέματα, αναγκάστηκε να δουλέψει ως συνοριοφύλακας στη γενέτειρά του, άνοιξε μια σχολή ποδοσφαίρου την οποία έκλεισε λόγω των πολλών οικονομικών προβλημάτων, με αποτέλεσμα να τα πουλήσει όλα. Πήγε στην Αμερική, δοκίμασε την τύχη του χωρίς αποτέλεσμα και το 2003 επέστρεψε στη Ρουμανία μαζί με την οικογένειά του.
Οι ιστορίες αγάπης
Οι ιστορίες αγάπης του Ρουμάνου θρύλου ήταν επίσης πολυκύμαντες. Παντρεύτηκε δύο φορές, έχοντας τρία παιδιά. Η πρώτη του σύζυγος, Λντίκο, με την οποία μετανάστευσε στις ΗΠΑ, παρέμεινε εκεί με τα δύο τους παιδιά, τον Ρόμπερτ και την Μπριζίτ.
Επέστρεψε στη Ρουμανία, όπου έφτιαξε ξανά τη ζωή του με την Αλεξάνδρα, την οποία παντρεύτηκε το 2007. Τότε έκοψε και το χαρακτηριστικό μουστάκι του. Η Αλεξάνδρα, 20 χρόνια μικρότερη του, του χάρισε μια κόρη, την Τζουλιάν.
Για τη σχέση του με την Αλεξάνδρα είχε μιλήσει με χιούμορ και αυτοσαρκασμό: «Τότε γράφτηκε ότι κυνηγούσε τα λεφτά μου, αλλά εγώ το μόνο που δεν είχα, ήταν χρήματα. Αυτή σίγουρα είχε περισσότερα. Ηταν αποφασισμένη και αυτό αποδεικνύεται όταν μπροστά στη μητέρα μου, της είπε πως “αγαπάω τον γιο σου γι αυτό που είναι”. Θέλω να την ευχαριστήσω μπροστά σε εκατομμύρια τηλεθεατές γιατί στα 13 χρόνια που ήμασταν μαζί , ήταν δίπλα μου μέρα νύχτα», είχε πει σε μια τηλεοπτική εκπομπή το 2020.
Από το 2008 έως το 2020 ήταν επίτιμος πρόεδρος της αγαπημένης του Στεάουα, ζούσε μια ήσυχη ζωή με την οικογένειά του και ήταν ιδιαίτερα ενεργός στα social media.
Ο Ντουκαντάμ πέρασε στην αιωνιότητα. Σίγουρα τώρα από κει που θα είναι θα μπορεί να αναπολεί, να υπερηφανεύεται, να μιλάει χωρίς να φοβάται και κυρίως χωρίς να πονάει…
