Στα γόνατα για την Παναγία: Ενα φωτογραφικό αφιέρωμα

Γόνατα γδαρμένα που μεταφέρουν πάνω στις ηλιοκαμένες πέτρες μιαν ελπίδα. Μάτια παρακλητικά, βλέμματα πονεμένα. Τα πλοία, το ένα μετά το άλλο, αφήνουν το κύμα των ανθρώπων στο λιμάνι της Τήνου. Ο προορισμός αυτές τις μέρες είναι ένας: ο Ιερός Ναός Ευαγγελιστρίας της Τήνου. Για χάρη της Ιερής Εικόνας, πιστοί από όλο τον κόσμο έρχονται στο νησί ελπίζοντας σε ένα θαύμα, σε μια ανάταση ψυχών και σωμάτων. 

Η φωτογράφος Έβελυν Φωσκόλου, γέννημα θρέμμα της Τήνου, καταγράφει με την κάμερά της εδώ και δέκα χρόνια αυτή την τελετουργική πορεία που κάνουν γονυπετείς οι πιστοί από το λιμάνι έως την είσοδο του ναού, θέλοντας έτσι να τηρήσουν κατά γράμμα την υπόσχεση που έδωσαν στην Παναγία. Ο καθένας για τους λόγους του, όλοι όμως με την απαντοχή της ίασης. 

«Έχω γεννηθεί στην Τήνο και θυμάμαι από παιδάκι που έβλεπα τον κόσμο να πηγαίνει αυτές τις μέρες στην Παναγία. Το θέαμα ήταν εντυπωσιακό», λέει. «Μου είχε κάνει εντύπωση ότι έβλεπα πολλούς τσιγγάνους που παλαιότερα έρχονταν μια ημέρα πριν από τον Δεκαπενταύγουστο και κουβαλούσαν πρόβατα, κλουβιά με πουλιά κι ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Έφερναν και φέρνουν ακόμη και τα παιδιά τους να τα βαφτίσουν αυτές τις μέρες. Κοιμούνται στο δρόμο και μετά μπορείς να τους δεις να αποχωρούν με τα πανάκριβα αυτοκίνητά τους. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει την πίστη τους, ειδικά στην Παναγία». 

Με εξαίρεση τη δεκαετία του ’70 που η Τήνος «βούλιαζε» από κόσμο, η Φωσκόλου σημειώνει πως τα τελευταία δέκα χρόνια δεν έχουν υπάρξει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που προσεγγίζουν οι πιστοί τον Δεκαπενταύγουστο στο νησί. «Οι Τήνιοι δεν βγαίνουν από τα σπίτια τους αυτές τις μέρες, ούτε έχουμε τον χαμό που συνέβαινε παλαιότερα. Βέβαια, οι άντρες του νησιού δηλώνουν εθελοντές και βοηθούν ώστε ο ναός να μένει ανοιχτός όλη τη νύχτα. Θα πρέπει να ξέρετε πως οι πραγματικοί πιστοί δεν έρχονται τον Αύγουστο στο νησί, αλλά όλο τον χειμώνα. Ο θρησκευτικός τουρισμός στηρίζει οικονομικά την Τήνο 12 μήνες το χρόνο». 

Πολύς λόγος γίνεται για τα θαύματα που πολλοί διατείνονται ότι συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των εορτασμών. Η Έβελυν Φωσκόλου λέει την προσωπική της άποψη: «Όντως, λέγονται πολλά για τα θαύματα. Προσωπικά δεν έχω δει με τα μάτια μου, αλλά έχω ακούσει για κάποιους που είδαν την Παναγία να περνάει από μπροστά τους, για παιδιά που ήρθαν παράλυτα και έφυγαν περπατώντας και για μωρά με ανίατες ασθένειες που έγιναν καλά. Η μητέρα μου μού έχει πει ότι το 1965 συνέβη το εξής: είδαν την Παναγία στο τέμπλο του κάτω ναού της Ευρέσεως να μπαίνει με μαύρο ρούχο και να εξέρχεται με λευκό. Όλα αυτά είναι πράγματα που έχουν μείνει τόσα χρόνια που παρακολουθώ τι γίνεται τον Δεκαπενταύγουστο. Αγαπώ αυτό που συμβαίνει. Είναι ένα έθιμο, αλλά και μια εκδήλωση βαθιάς πίστης».